BenMelek
New member
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞI
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞI NEDİR?
Bacak damar tıkanıklığı damar duvarında yağ birikim (ateroskleroz: kireçlenme) kararında oluşan darlık yahut tıkayıcı kireçlenmelere sebep olan bir hastalıktır.
Bu yazımızda genel çizgilerini inceleyeceğiz. Gerekli yerlerde temaslar verilecektir. Onlara tıklayarak da ilerleyebilirsiniz.
‘’ Periferik’’ demek bedenin uçlarında yani kol ve bacaklar için kullanılan bir sözdür. Bacak damar tıkanıklığı için bu tabirde kullanılır.
Var olan damar tıkanıklığının üzerine pıhtı eklenmesi, kalpten gelen bir pıhtı ya da kirecin damarı tıkaması ile ACİL müdahale gerektirebilecek AKUT BACAK DAMAR TIKANIKLIĞI tablosu da ortaya çıkabilir.
BAĞLANTI: Detaylı bilgi için tıklayınız
Atardamar olan her yerde görülebilir. çoğunlukla kalp damarlarında darlık yapan bu hastalık kalp ile ya da tek başına bilhassa bacak damarları ile şah damarlarında da darlık yapar. Şah damarı tıkanıklığını öbür bir yazıda değerlendireceğiz.
ŞAH DAMARI TIKANIKLIĞI İLİŞKİ
Damar tıkanıklıklarında aklımıza gelen iki değerli husus şeker ve sigara olmalıdır.
Periferik damar hastalığı yaş ile tabanda başta şeker hastalığı ve/veya kolesterol yüksekliği ya da sigaraya bağlı görülür. Sigaraya bağlı olan bacak damar tıkanıklığı ‘’nikotin alerjisi’ olarak Buerger Hastalığı diye isimlendirilir. Bu hastalığa Buerger Hastalığı ya da Nikotin İlleti isimli yazılar yahut görüntülerden ulaşabilirsiniz.
KAYNAK TEMAS: BUERGER HASTALIĞI
Tıklayınız:
NİKOTİN İLLETİ
Periferik Damar Hastalığını sebeplerinden biri de şeker Hastalığıdır. Şeker bağlı ayaklarda yara ile sonuçlanan ve vakit zaman uzuv kaybına kadar giden sonuçlar görülür. Şeker hastalarında ayaklarda görülen damar ve hudut tutulumuna ‘’diyabetik ayak’’ denir.
BAĞLANTI KAYNAK DAMAR VE ŞEKER HASTALIĞI
İlgili Görüntüler:
ŞEKER HASTALIĞI niye BERBATTIR?
DİYABETİK AYAK? ŞEKER HASTALARINDA AYAKLARA DİKKAT!
RESİM 2: BELİRTİLER
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞI BELİRTİLERİ
Ani bacak damarı tıkanıklığında ‘’6P’’ olarak bilinen belirti ortaya çıkar. Bunlar sırası ile AĞRI (PAIN), SOLUKLUK(PALLOR), UYUŞUKLUK (PARESTHESIA), SOĞUKLUK (POIKILOTHERMIA) , NABIZSIZLIK(PULSELESSNES) VE GÜÇ KAYBI (PARALYSIA) halinde sıralanır. Ani durumun dışında uzun müddetli (kronik) gelişen bacak damar tıkanıklığında bu belirtile vakit ortasında ortaya çıkarlar.
Yürüme uzaklığı:Ağrı olup dinlenmeye kadar yürünen uzaklık tedavi için usulün belirlenmesinde stratejiktir. Genelde 500 metreye kadar ilaç tedavisi uygulanabilir. 500 metre altına inmiş bireylerde darlığın önemli bacak beslenmesinin ‘’kritik’’ olduğu düşünülür.
Risk faktörleri içinde şeker ve sigara kullanması birinci sırada gelir.
Ardından damar tıkanıklığı için genel risk faktörleri içinde sayılan kolesterol yüksekliği, hipertansiyon ve aile hikayesi gelir. Obezite ve alkol kullanması da bu listeye dahil edilir.
Bacak damar tıkanıklığı olanların bir kısmında çabucak hemen belirti vermeyen koroner damarlarda tıkanıklık olabilir. Birtakım hastalarda bu tıkanıklıklar bypass gerektirecek seviyede olabilir. Bunu niçini hastanın baldır ağrısı sebebi ile yürüyememesi ve göğüs ağrısı ile karşılaşmamasıdır.
Tersi durumda da koroner damarlarında darlık olan hastaların %10-15’inde bacak damarlarında da tıkanıklık olabilir.
Hastalar doktora başvurduklarında muayenede:
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞINDA TETKİKLER:
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞINDA ANJİYO
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞINDA TEDAVİ NEDİR?
Tedavi için karar vermede yürüme aralığı, darlıkların yeri, şiddeti ve ayakta yara olup olmadığı birlikte kıymetlendirilir.
Anahtar sözcükler:
Bacak damar tıkanıklığı,
Bacak damar tıkanıklığı belirtileri,
Bacak damar tıkanıklığı anjiyo,
Bacak damar tıkanıklığında yara,
Bacak damar tıkanıklığı ameliyat
Kangren,
Ayak yarası,
Diyabetik ayak
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞI NEDİR?
Bacak damar tıkanıklığı damar duvarında yağ birikim (ateroskleroz: kireçlenme) kararında oluşan darlık yahut tıkayıcı kireçlenmelere sebep olan bir hastalıktır.
Bu yazımızda genel çizgilerini inceleyeceğiz. Gerekli yerlerde temaslar verilecektir. Onlara tıklayarak da ilerleyebilirsiniz.
‘’ Periferik’’ demek bedenin uçlarında yani kol ve bacaklar için kullanılan bir sözdür. Bacak damar tıkanıklığı için bu tabirde kullanılır.
Var olan damar tıkanıklığının üzerine pıhtı eklenmesi, kalpten gelen bir pıhtı ya da kirecin damarı tıkaması ile ACİL müdahale gerektirebilecek AKUT BACAK DAMAR TIKANIKLIĞI tablosu da ortaya çıkabilir.
BAĞLANTI: Detaylı bilgi için tıklayınız
Atardamar olan her yerde görülebilir. çoğunlukla kalp damarlarında darlık yapan bu hastalık kalp ile ya da tek başına bilhassa bacak damarları ile şah damarlarında da darlık yapar. Şah damarı tıkanıklığını öbür bir yazıda değerlendireceğiz.
ŞAH DAMARI TIKANIKLIĞI İLİŞKİ
Damar tıkanıklıklarında aklımıza gelen iki değerli husus şeker ve sigara olmalıdır.
Periferik damar hastalığı yaş ile tabanda başta şeker hastalığı ve/veya kolesterol yüksekliği ya da sigaraya bağlı görülür. Sigaraya bağlı olan bacak damar tıkanıklığı ‘’nikotin alerjisi’ olarak Buerger Hastalığı diye isimlendirilir. Bu hastalığa Buerger Hastalığı ya da Nikotin İlleti isimli yazılar yahut görüntülerden ulaşabilirsiniz.
KAYNAK TEMAS: BUERGER HASTALIĞI
Tıklayınız:
NİKOTİN İLLETİ
Periferik Damar Hastalığını sebeplerinden biri de şeker Hastalığıdır. Şeker bağlı ayaklarda yara ile sonuçlanan ve vakit zaman uzuv kaybına kadar giden sonuçlar görülür. Şeker hastalarında ayaklarda görülen damar ve hudut tutulumuna ‘’diyabetik ayak’’ denir.
BAĞLANTI KAYNAK DAMAR VE ŞEKER HASTALIĞI
İlgili Görüntüler:
ŞEKER HASTALIĞI niye BERBATTIR?
DİYABETİK AYAK? ŞEKER HASTALARINDA AYAKLARA DİKKAT!
RESİM 2: BELİRTİLER
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞI BELİRTİLERİ
Ani bacak damarı tıkanıklığında ‘’6P’’ olarak bilinen belirti ortaya çıkar. Bunlar sırası ile AĞRI (PAIN), SOLUKLUK(PALLOR), UYUŞUKLUK (PARESTHESIA), SOĞUKLUK (POIKILOTHERMIA) , NABIZSIZLIK(PULSELESSNES) VE GÜÇ KAYBI (PARALYSIA) halinde sıralanır. Ani durumun dışında uzun müddetli (kronik) gelişen bacak damar tıkanıklığında bu belirtile vakit ortasında ortaya çıkarlar.
- Baldır ağrısı: Ağrı yürümekle artar ve kişi durmak muhtaçlığı hisseder. Dinlenmek ile de geçer. Bu yüzden sık sık durmak zorunda kaldığından ‘’vitrin hastalığı’’ olarak tanımlanmıştır.
Yürüme uzaklığı:Ağrı olup dinlenmeye kadar yürünen uzaklık tedavi için usulün belirlenmesinde stratejiktir. Genelde 500 metreye kadar ilaç tedavisi uygulanabilir. 500 metre altına inmiş bireylerde darlığın önemli bacak beslenmesinin ‘’kritik’’ olduğu düşünülür.
- Soğukluk: yeterli kan deveranı olmadığından üşüme ve daha sonrasında soğukluk hissi ayak parmaklarından başlayarak üst seviyelere gerçek çıkar. El ile dokunulduğunda damar tıkanıklığın olduğu seviyenin altında öteki bacağa nazaran soğuk olduğu görülür.
- Solukluk: Kan deveranın azalması ile etkilenen bacakta renk değişikliği görülür. Başka bacağa göre daha açık soluk renktedir.
- Uyuşukluk: Sirkülasyonun bozulması ile KILLARDA DÖKÜLME ve devamında hudut işlevlerinin bozulması ile ayaklarda uyuşma ve uyuşukluk görülür. Şeker hastalarında ayaklarda karıncalanma, iğne batması ve zonklama üslubunda görülen bu şikayetler vakit ortasında farkında olmadan sağa sola ayağınız çarptığınızda oluşacak ağrı hissini da pürüzler. bu biçimdece küçük yaralar büyüyerek makus yaralara dönüşür.
- Nabızsızlık: Muayene ya da el doppleri ile etkilenen bacakta nabız alınamaz.
- Motor Kayıp=Hareket bozukluğu: Damar tıkanıklığını ileri etabında ya da damar tıkanıklığının üzerine gelen pıhtı ya da kireç ile kan akımı büsbütün kesilirse bacakta hem kaslarına çalışması birebir vakitte hudutların iletisi bozulduğundan istemli yada istemsiz biçimde hareket görülmez. Bu hareket bozukluğu motor işlevlerin kaybını gösterir.
- Geri döndürülemez. Bu noktaya gelemden sorun çözülmelidir. Bu hayli önemli bir durumdur. Müdahale edilmezse kangren ve uzuv kaybı ile sonuçlanır
- Ayak yaraları: damar tıkanıklığı doku beslenmesini bozduğundan bir çarpma ya da faydalanma ile hasarlı bölgede oluşan yaralar sıkıntı güzelleşir. kimi vakit de düzgünleşme kâfi olmaz ve açık yaraya dönüşür, enfeksiyonun da iştiraki ile kangren oluşur.
Risk faktörleri içinde şeker ve sigara kullanması birinci sırada gelir.
Ardından damar tıkanıklığı için genel risk faktörleri içinde sayılan kolesterol yüksekliği, hipertansiyon ve aile hikayesi gelir. Obezite ve alkol kullanması da bu listeye dahil edilir.
Bacak damar tıkanıklığı olanların bir kısmında çabucak hemen belirti vermeyen koroner damarlarda tıkanıklık olabilir. Birtakım hastalarda bu tıkanıklıklar bypass gerektirecek seviyede olabilir. Bunu niçini hastanın baldır ağrısı sebebi ile yürüyememesi ve göğüs ağrısı ile karşılaşmamasıdır.
Tersi durumda da koroner damarlarında darlık olan hastaların %10-15’inde bacak damarlarında da tıkanıklık olabilir.
Hastalar doktora başvurduklarında muayenede:
- SOĞUKLUK: bacaklarda deveran bozukluğuna bağlı kıl dökülmesi ve ciltte incelme ve soğukluk görülür.
- Nabızlar denetim edilir. NABIZ YOKLUĞU: el ile ya da el doppleri denilen aygıt ile ayaklarda nabzın zayıf olması ya da alınamaması çoğunlukla saptanır. Kasık, diz ardı, ayak üstü ve ayak yanındaki atardamarlarda nabızlar muayene edilir.
- Ayak ve kol tansiyonu ölçülür ve oranlanır. Buna Ankle Brakial indeks (ABI) ismi verilir. Bu kıymetin 1,0 altında olması kıymetlidir.
- Bir daha sonraki etap tetkik evresidir.
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞINDA TETKİKLER:
- ULTRASONOGRAFİ: Muayene daha sonrasında damar tıkanıklığı için birinci ultrasonografi istenir. Bu tetkik ile bacak atardamarlarında darlıklar ve akım suratları görülür. Ağrısız ve süratli sağlam bir tetkiktir.
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞINDA ANJİYO
- ANJİYOGRAFİ: Ultrasonografi de darlık saptanmışsa buna dayanılarak anjiyografi istenir. Anjiyografi öncesinde hastalar kalp açısından da incelenir ve çoğunlukla bacak anjiyografisi ile koroner anjiyografi de istenir. Klasik anjiyografinin yanında gibisi Digital Subtraction Anjiyografi (DSA) teşhis için kullanılabilir. Günümüzde Bilgisayarlı Tomografik Anjiyografi ve MR anjiyografi de kullanılmaktadır.
BACAK DAMAR TIKANIKLIĞINDA TEDAVİ NEDİR?
Tedavi için karar vermede yürüme aralığı, darlıkların yeri, şiddeti ve ayakta yara olup olmadığı birlikte kıymetlendirilir.
- İLAÇ TEDAVİSİ: Kan sulandırıcı ve damar genişletici ilaçlar ile yapılır.
- ENDOVASKÜLER TEDAVİ: Ameliyata gerek duyulmayan darlıklarda balon ve stent süreçleri uygulanabilir. Günümüzde büyük çaplı, karın ve kasık damarlarında yüksek muvaffakiyet ile uygulanmaktadır. Diz altı bölgelerde ise çapların düşmesi ile birlikte meseleler yaşanabilir. Bu mevzuyu başka bir yazıda değerlendireceğiz.
- CERRAHİ TEDAVİ: Bypass tekniği ile tıkalı damarın aşağısına kan gönderilir. Bunun için ülkü olarak hastanın kendi bacak toplardamarı ya da yapay damarlar kullanılır.
Anahtar sözcükler:
Bacak damar tıkanıklığı,
Bacak damar tıkanıklığı belirtileri,
Bacak damar tıkanıklığı anjiyo,
Bacak damar tıkanıklığında yara,
Bacak damar tıkanıklığı ameliyat
Kangren,
Ayak yarası,
Diyabetik ayak