Faizleri düşürerek daha fazlaca yatırım ve daha hayli istihdam oluşturmayı hedefleyen iktisat programına karşı girişilen kur spekülasyonu, paradan para kazanmaya alışmış kısmın 1990’lı senelerdaki hasreti olarak görülüyor.
Yüksek enflasyonla bir arada yüksek faizin hakim olduğu 30 yıl öncesinin iktisat ortamında Türkiye’nin topladığı vergiler borçlarının faizine gidiyordu. Hazine’nin kamu borçlarını çeviremediği senelerda faize giden paranın toplanan vergilere oranı yüzde 105’e kadar çıkıyordu. Vatandaştan toplanan bütün vergileri borçlarının faizine ödemek zorunda kalan Türkiye, IMF ile bir dizi stand-by muahedesi imzalamak zorunda kaldı.
FAİZLE SOYGUN DEVRANI BİTECEK
Birçoklarının sahibi TÜSİAD üyesi olan bankalardan borçlanmak zorunda olan Türkiye Hazinesi, vakti gelen borçlarını kapatmak için bir daha tıpkı bankaların kapısını çalmak zorunda kalıyor. Borcu borçla kapatan ve devir periyot bunu bile başaramayan Hazine, borçlarını çeviremeyince 2001 krizi patlak verdi. 1999-2001 yılları içinde 21 batık bankanın 50 milyar dolarlık batık yükü de Hazine’ye kaldı.
KABUS YILLARI GERİDE KALDI
IMF’nin kapısında para bekleyen koalisyon kararlarının, memur maaşlarını bile ödeyemediği devirleri geride bırakın Türkiye, kamu borcu en düşük ülkeler içinde yer alıyor. Kamu borcunun Geyrisafi Ulusal Hasıla’ya oranının yüzde 35’lere düşürülünce, Hazine’nin borç çevirme kabiliyeti arttı.
2003 yılında bütçeden faiz ödemelerine giden para 39 milyar dolarken, bu sayı yıllar içeresinde evreli olarak düşürüldü. 2005’te 34 milyar dolara düşürülen faiz ödemesi, 2010’da 32 milyar dolara geriledi. 2015’te 19 milyar dolara düşürülen Hazine’nin faiz ödemesi, 2020’de 17,5 milyar dolara kadar çekildi.
40 MİLYAR DOLARDAN 10 MİLYAR DOLARA DÜŞTÜ
Faiz masrafının vergi gelirlerine oranı da son senelerda düzgünce minimize edildi. Paradan para kazanan kesitin suya sabuna dokunmadan vergi gelirlerine konduğu yılları geride bırakın Türkiye’nin faiz ödemeleri 2021’de 179 milyar dolar olarak ön görüldü. Bu da günümüz döviz kuruyla yaklaşık 10 milyar dolar civarında bir sayıya denk geliyor.
İŞLETME KARININ YARISI FAİZ GİDİYOR
Yüksek faizler yalnızca Hazine’ye değil, işletmeler üzerinde de büyük bir yük oluşturuyor. İstanbul Sanayi Odası’nın 2020 yılını kapsayan Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu araştırmasına nazaran, işletmeler, faaliyet karlarının yaklaşık yüzde 55’ni finansman masraflarına ödemek zorunda kalıyor. Bu, paradan para kazanan bölümün işletmelerin faaliyet karının yarısından fazlasını aldığı manasına geliyor.
YÜZDE 13’E GERİLEDİ
Meclis’te geçen hafta kabul edilen 2022 bütçesinde de faiz masrafı kalemi vergi gelirlerinin epey az bir kısmını oluşturuyor. Türkiye’nin 2022 bütçesinin 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira masrafı olacak. Bu sarfiyatta faiz ödemelerinin hissesi 13.5 (236 milyar lira) olarak belirlendi.
Yüksek enflasyonla bir arada yüksek faizin hakim olduğu 30 yıl öncesinin iktisat ortamında Türkiye’nin topladığı vergiler borçlarının faizine gidiyordu. Hazine’nin kamu borçlarını çeviremediği senelerda faize giden paranın toplanan vergilere oranı yüzde 105’e kadar çıkıyordu. Vatandaştan toplanan bütün vergileri borçlarının faizine ödemek zorunda kalan Türkiye, IMF ile bir dizi stand-by muahedesi imzalamak zorunda kaldı.
FAİZLE SOYGUN DEVRANI BİTECEK
Birçoklarının sahibi TÜSİAD üyesi olan bankalardan borçlanmak zorunda olan Türkiye Hazinesi, vakti gelen borçlarını kapatmak için bir daha tıpkı bankaların kapısını çalmak zorunda kalıyor. Borcu borçla kapatan ve devir periyot bunu bile başaramayan Hazine, borçlarını çeviremeyince 2001 krizi patlak verdi. 1999-2001 yılları içinde 21 batık bankanın 50 milyar dolarlık batık yükü de Hazine’ye kaldı.
KABUS YILLARI GERİDE KALDI
IMF’nin kapısında para bekleyen koalisyon kararlarının, memur maaşlarını bile ödeyemediği devirleri geride bırakın Türkiye, kamu borcu en düşük ülkeler içinde yer alıyor. Kamu borcunun Geyrisafi Ulusal Hasıla’ya oranının yüzde 35’lere düşürülünce, Hazine’nin borç çevirme kabiliyeti arttı.
2003 yılında bütçeden faiz ödemelerine giden para 39 milyar dolarken, bu sayı yıllar içeresinde evreli olarak düşürüldü. 2005’te 34 milyar dolara düşürülen faiz ödemesi, 2010’da 32 milyar dolara geriledi. 2015’te 19 milyar dolara düşürülen Hazine’nin faiz ödemesi, 2020’de 17,5 milyar dolara kadar çekildi.
40 MİLYAR DOLARDAN 10 MİLYAR DOLARA DÜŞTÜ
Faiz masrafının vergi gelirlerine oranı da son senelerda düzgünce minimize edildi. Paradan para kazanan kesitin suya sabuna dokunmadan vergi gelirlerine konduğu yılları geride bırakın Türkiye’nin faiz ödemeleri 2021’de 179 milyar dolar olarak ön görüldü. Bu da günümüz döviz kuruyla yaklaşık 10 milyar dolar civarında bir sayıya denk geliyor.
İŞLETME KARININ YARISI FAİZ GİDİYOR
Yüksek faizler yalnızca Hazine’ye değil, işletmeler üzerinde de büyük bir yük oluşturuyor. İstanbul Sanayi Odası’nın 2020 yılını kapsayan Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu araştırmasına nazaran, işletmeler, faaliyet karlarının yaklaşık yüzde 55’ni finansman masraflarına ödemek zorunda kalıyor. Bu, paradan para kazanan bölümün işletmelerin faaliyet karının yarısından fazlasını aldığı manasına geliyor.
YÜZDE 13’E GERİLEDİ
Meclis’te geçen hafta kabul edilen 2022 bütçesinde de faiz masrafı kalemi vergi gelirlerinin epey az bir kısmını oluşturuyor. Türkiye’nin 2022 bütçesinin 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira masrafı olacak. Bu sarfiyatta faiz ödemelerinin hissesi 13.5 (236 milyar lira) olarak belirlendi.