BenMelek
New member
Hekimlik hayatımız boyunca biz çocuk psikiyatristleri biroldukca sıkıntı ve ortasından çıkılmaz durumla karşı karşıya kalırız. Birçok defa bu problemlere bir tahlil bulur yahut en azından bulmaya çalışır; ailelerimize yardımcı oluruz. Lakin itiraf etmeliyim ki yüz yüze kaldığım en çaresiz durumlardan biri ise; aile görüşmelerinin sonlarına gerçek çoklukla annelerden gelen “ hekim amcası biz hiç yemek yemiyoruz ne yapacağız??” sorusudur. Bu soru karşısında hekimlik refleksiyle tıp fakültesi 4. Sınıfa dönüp “büyüme gelişme olağan ise sorun yoktur” cümlesi aklımıza gelir. halbuki biraz düşünürsek sorunun anne çocuk bağına dayanan kocaman bir fotoğraf olduğunu anlarız.
Her canlı tabiatın bir kanunu olarak yavrusunu beslemeyi birinci görev olarak görür. Bu doğal içgüdü yardımıyla anne çocuğunun en uygun biçimde beslenmesini ve gelişmesini ister. Fakat bu durum kimi vakit anneliğin tek bakılırsavi haline gelebilmekte ve anne çocuk bağını bozmaktadır. Açlık ve tokluğun fizyolojik bir his olduğunu anlayamayan bunu duyumsamayan çocuk yemeğin birden fazla vakit dışardan gelen bir obje olarak algılar. Çocuklar da tıpkı erişkinler üzere bedeni sistemli bir biçimde çalışmakta, açlık tokluk hissi de bu sistemin bir modülü olarak olağan gidişatı devam ettirmek üzere çalışmaktadır. Bebeklik çağında bile karnı doyan bebek başını verilen göğüs ya da mamanın verildiği istikametten başını öteki istikamete çevirerek doyduğunu aşikâr eder. halbuki biroldukça anne çocuğunun kâfi yiyecek almadığını düşünerek; çocuğun çenesini zorla açarak, burnunu sıkarak, yemeği oyuna çevirerek daha epey yiyecek almasını sağlamaya çalışır. Tek gayesi vardır. “Çocuğunu güzel beslemek”. Bu gaye bir noktadan daha sonra hepimizin klasik olarak bildiği kısır sahneye döner. Elinde tabakla çocuğun peşinden koşan, bir lokma yemesi için türlü şaklabanlığa bürünen anne baba; bir lokma yemeği yemek için türlü rüşveti talep eden çocuk.
Peki sorunu saptadık hoş lakin tahlil ne olmalı? Üstte bahsetmiş olduğum üzere bu sorunu karşılığı hayli kolay değil. Lakin tahlile en temel problemden başlamak gerekir. O da çocuğa açlık ve tokluk hislerini öğretmektir. Nasıl herkesin iştahı farklı nizamda ise her çocuğun yeme sistemi de farklıdır. Bu noktada ailelerimiz sabır göstermeli öğünlerin ortasını mühlet olarak açmalı ve çocuğun yemek yemeyi talep etmesini beklemektir.
İlk basamak aşıldı ya daha sonrası… Çocuğumuz acıktı ve yemek yemek istedi. Sorun çözülmedi maalesef. Nasıl ve nerde yemek yenecek? Bu hakikaten günümüzde ailelerimizin en büyük problemlerinden biri. Televizyon karşısında saatlerce süren hamburger yahut patates kızartması keyfi yahut verilen zerzevat yemeğini beğenmeyip köşede ki dürümcüden sipariş. Kulağa beğenilen gelmiyor eminim. Bu noktada tıpkı öteki mesken kurallar üzere her ailenin yemek kuralı ve kültürü olmalı. Çalışan ebeveynlerle üç öğünde tıpkı sofrada buluşmak gerçekle bağdaşmıyor lakin hiç şayet olmazsa akşam yemeği saati meskende aşikâr olmalı ve tüm aile bireyleri o masanın etrafında buluşmalı. Bu rol model olarak çocuklarımızın yeme davranışı üzerinde olumlu tesir yaparken aile ilgilerinde de yerine koyamayacağımız faydaları vardır.
Basamak basamak gidelim… sofraya oturduk yemek saatimiz de var lakin tabağa konulan yemeği çocuğumuz istemedi ya da bir iki kaşık aldı sofradan kalktı…Burada ki anahtar cümle bence şu olmalı “sofrada ne yeneceğine anne baba karar vermeli lakin ne kadar yiyeceğine çocuk karar vermeli”. Bu noktada yeni yaklaşımlar 6-7 yaştan itibaren çocukların kendi tabağına kendisi servis yapması. Biz ebeveynler olarak seçenekler sunmakla nazaranvliyiz. Ne kadar yiyeceğini çocuk belirleyecek. Yapabiliyorsa kendi tabağına alacak. Biz ebeveynlerin belirleyeceği bir kural daha masada ne kadar müddet kalınacağıdır. “Yemeğini bitirmeden kalkma yok” yerine “ yemeğinin ne kadarını yiyeceğini sen karar ver fakat herkes yemeğini yiyene kadar masada kalacağız” uyarısı daha yerinde olabilir.
Yemek yapma sürecine çocuğun etkin iştiraki yeme meselelerinin tahlilinde değerli bir nokta. Hatta işe alışveriş listesinden başlamak gerekebilir. Onunda fikrini alarak yapılan liste çocuğun fikirlerine değer verildiğini gösterir. Lakin bu hususta son kelamın sizin söyleyeceği gerçeğini atlamamak lazım. Alışverişe bir arada çıkıp listeyi tamamlamak çocukta yemek ile ait motivasyonu artıracaktır. Yemek hazırlarken yaşı göz önüne alınıp çocuğumuzdan yardım almak, materyalleri getirmesi birtakım sıradan süreçleri yapmasını istemek hem yeme davranışında birebir vakitte ebeveyn çocuk bağında olumlu tesirlere niye olacağı su götürmez bir gerçek.
Sonuç olarak yeme davranışı hayatımızın birinci gününden son ana kadar fazlaca kıymetli bir kesimi. Yeme yemeyi etkileyen pek epey fizyolojik ve ruhsal bozukluğu bir kenara koyarsak çocuklarımız aileden ne görürlerse onu uygulama eğiliminde. “ Çocuğum hiç yemek yemiyor” diye yakındığımızda dönüp aynaya bakmak sorunun tahlili için en yanlışsız yol üzere. Çatışma, cezalandırma, agresif haller işlerin berbata gitmesinden öteki bir işe yaramadığı kesin. Aslolan mevzu soruna dönüşmeden çözmek, doğduğu günden itibaren çocuğumuzu sistemli olarak açlık-tokluk düzeneğini, gereksinim ve isteklerini göz arkası etmeden beslemektir. Sıhhat ve bilgiyle kalın….
Her canlı tabiatın bir kanunu olarak yavrusunu beslemeyi birinci görev olarak görür. Bu doğal içgüdü yardımıyla anne çocuğunun en uygun biçimde beslenmesini ve gelişmesini ister. Fakat bu durum kimi vakit anneliğin tek bakılırsavi haline gelebilmekte ve anne çocuk bağını bozmaktadır. Açlık ve tokluğun fizyolojik bir his olduğunu anlayamayan bunu duyumsamayan çocuk yemeğin birden fazla vakit dışardan gelen bir obje olarak algılar. Çocuklar da tıpkı erişkinler üzere bedeni sistemli bir biçimde çalışmakta, açlık tokluk hissi de bu sistemin bir modülü olarak olağan gidişatı devam ettirmek üzere çalışmaktadır. Bebeklik çağında bile karnı doyan bebek başını verilen göğüs ya da mamanın verildiği istikametten başını öteki istikamete çevirerek doyduğunu aşikâr eder. halbuki biroldukça anne çocuğunun kâfi yiyecek almadığını düşünerek; çocuğun çenesini zorla açarak, burnunu sıkarak, yemeği oyuna çevirerek daha epey yiyecek almasını sağlamaya çalışır. Tek gayesi vardır. “Çocuğunu güzel beslemek”. Bu gaye bir noktadan daha sonra hepimizin klasik olarak bildiği kısır sahneye döner. Elinde tabakla çocuğun peşinden koşan, bir lokma yemesi için türlü şaklabanlığa bürünen anne baba; bir lokma yemeği yemek için türlü rüşveti talep eden çocuk.
Peki sorunu saptadık hoş lakin tahlil ne olmalı? Üstte bahsetmiş olduğum üzere bu sorunu karşılığı hayli kolay değil. Lakin tahlile en temel problemden başlamak gerekir. O da çocuğa açlık ve tokluk hislerini öğretmektir. Nasıl herkesin iştahı farklı nizamda ise her çocuğun yeme sistemi de farklıdır. Bu noktada ailelerimiz sabır göstermeli öğünlerin ortasını mühlet olarak açmalı ve çocuğun yemek yemeyi talep etmesini beklemektir.
İlk basamak aşıldı ya daha sonrası… Çocuğumuz acıktı ve yemek yemek istedi. Sorun çözülmedi maalesef. Nasıl ve nerde yemek yenecek? Bu hakikaten günümüzde ailelerimizin en büyük problemlerinden biri. Televizyon karşısında saatlerce süren hamburger yahut patates kızartması keyfi yahut verilen zerzevat yemeğini beğenmeyip köşede ki dürümcüden sipariş. Kulağa beğenilen gelmiyor eminim. Bu noktada tıpkı öteki mesken kurallar üzere her ailenin yemek kuralı ve kültürü olmalı. Çalışan ebeveynlerle üç öğünde tıpkı sofrada buluşmak gerçekle bağdaşmıyor lakin hiç şayet olmazsa akşam yemeği saati meskende aşikâr olmalı ve tüm aile bireyleri o masanın etrafında buluşmalı. Bu rol model olarak çocuklarımızın yeme davranışı üzerinde olumlu tesir yaparken aile ilgilerinde de yerine koyamayacağımız faydaları vardır.
Basamak basamak gidelim… sofraya oturduk yemek saatimiz de var lakin tabağa konulan yemeği çocuğumuz istemedi ya da bir iki kaşık aldı sofradan kalktı…Burada ki anahtar cümle bence şu olmalı “sofrada ne yeneceğine anne baba karar vermeli lakin ne kadar yiyeceğine çocuk karar vermeli”. Bu noktada yeni yaklaşımlar 6-7 yaştan itibaren çocukların kendi tabağına kendisi servis yapması. Biz ebeveynler olarak seçenekler sunmakla nazaranvliyiz. Ne kadar yiyeceğini çocuk belirleyecek. Yapabiliyorsa kendi tabağına alacak. Biz ebeveynlerin belirleyeceği bir kural daha masada ne kadar müddet kalınacağıdır. “Yemeğini bitirmeden kalkma yok” yerine “ yemeğinin ne kadarını yiyeceğini sen karar ver fakat herkes yemeğini yiyene kadar masada kalacağız” uyarısı daha yerinde olabilir.
Yemek yapma sürecine çocuğun etkin iştiraki yeme meselelerinin tahlilinde değerli bir nokta. Hatta işe alışveriş listesinden başlamak gerekebilir. Onunda fikrini alarak yapılan liste çocuğun fikirlerine değer verildiğini gösterir. Lakin bu hususta son kelamın sizin söyleyeceği gerçeğini atlamamak lazım. Alışverişe bir arada çıkıp listeyi tamamlamak çocukta yemek ile ait motivasyonu artıracaktır. Yemek hazırlarken yaşı göz önüne alınıp çocuğumuzdan yardım almak, materyalleri getirmesi birtakım sıradan süreçleri yapmasını istemek hem yeme davranışında birebir vakitte ebeveyn çocuk bağında olumlu tesirlere niye olacağı su götürmez bir gerçek.
Sonuç olarak yeme davranışı hayatımızın birinci gününden son ana kadar fazlaca kıymetli bir kesimi. Yeme yemeyi etkileyen pek epey fizyolojik ve ruhsal bozukluğu bir kenara koyarsak çocuklarımız aileden ne görürlerse onu uygulama eğiliminde. “ Çocuğum hiç yemek yemiyor” diye yakındığımızda dönüp aynaya bakmak sorunun tahlili için en yanlışsız yol üzere. Çatışma, cezalandırma, agresif haller işlerin berbata gitmesinden öteki bir işe yaramadığı kesin. Aslolan mevzu soruna dönüşmeden çözmek, doğduğu günden itibaren çocuğumuzu sistemli olarak açlık-tokluk düzeneğini, gereksinim ve isteklerini göz arkası etmeden beslemektir. Sıhhat ve bilgiyle kalın….