Fitch’in global lojistik tahlili: Türkiye global tedarik zincirinin yeni merkez üssü olma yolunda

Eftal

Global Mod
Global Mod
Geçen yılın şubat ayında arz şoku ve global iktisadın kapanmasıyla takip eden talep şoku, dünyanın şimdi her yerinde şirketlerin üretim stratejisi ve tedarik zincirlerindeki zafiyetleri ortaya çıkardı. İktisatların canlanması ile artan talep karşısında bilhassa Asya ülkeleri odaklı üretim ve tedarik zincirlerinde kesintiler yaşanmaya başlandı. Uzun uzaklık nakliyecilik maliyetlerinin katlanarak artması bir hayli yabancı memleketler arası şirket için pozisyon ve maliyet avantajı sunan Türkiye’yi cazip bir yatırım ve üretim merkezi haline dönüştürmeye devam ediyor.

Bilhassa Çin üzere Asya ülkelerinden tedarik sağlayan Avrupalı şirketler; üretim gecikmeleri, artan navlun maliyetleri ve konteyner krizi niçiniyle tedarik için Türkiye üzere daha yakın ve istikrarlı merkezlere yöneliyor.

Biroldukca firma Türkiye’ye yöneldi


Memleketler arası derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings’in son tahliline bakılırsa, Türkiye, Avrupa’da tedarik zincirlerindeki değişimden en çok çıkar elde edecek ülke pozisyonunda. Türkiye’yi, Çekya, Polonya ve Romanya izliyor. Yakın periyotta besin, ilaç, mobilya elektronik ve paketleme üzere alanlarda faaliyet gösteren bir fazlaca memleketler arası şirket, kuvvetli lojistik altyapıya ve endüstriyel kapasiteye sahip Türkiye’ye yönelik yeni yatırım planlarını deklare etti. Global tedarik zincirinin, Asya ve özelikle Çin’e bağımlı bir ağdan üretim kalitesi ve lojistik imkanları niçiniyle Türkiye’ye yönelmesi bu alanda Türkiye’ye yönelik yatırımların artacağı beklentisini de birlikteinde getirdi. İsveçli mobilya şirketi IKEA, Polonya hazır giysi firması LPP, Alman ilaç firması Boehringer Ingelheim ve Belçika paketleme şirketi DW Reusables Türkiye’ye yatırıma odaklandı.


Üreticiler, daha fazla tedarikçi oluşturmak istiyor


Hem jeopolitik risk tıpkı vakitte salgının maruz kaldığı güvenlik açıklarına bir karşılık olarak şirketlere baskılar da artıyor. Tedarik zinciri riskine karşı önde gelen üreticiler de daha fazla tedarikçi oluşturmak istiyor. İtalya merkezli Benetton Group, Asya’da düşük maliyetli üretim merkezlerinden kademeli olarak ayrılarak Sırbistan, Hırvatistan, Türkiye, Tunus ve Mısır’daki üretimini artıracağını deklare etti.

Benetton Group İcra Konseyi Lideri Massimo Renon, kelam konusu üretim artışına ait “Üretim süreci ve ayrıyeten nakliye maliyetleri üzerinde daha fazla denetime sahip olmak için stratejik bir karar.” tabirlerini kullandı.


Alman moda şirketi Hugo Boss’un üst yöneticisi (CEO) Daniel Grieder de Manager Magazin’e yaptığı açıklamada, mamüllerini sattıkları yere daha yakın merkezlerde daha fazla mal üretmeyi planladıklarını bildirdi. Grieder, “Yakın yerlerde üretimi kıymetli ölçüde genişleteceğiz. bu biçimde trendlere daha süratli ve dar boğazlara daha esnek reaksiyon verebiliriz. Bu gerçek bir rekabet avantajıdır.” değerlendirmesinde bulundu.

Kovid-19’da tedarik zincirine ne oldu?

Harvard Business School Öğretim Üyesi Prof Dr. Willy C. Shih, bahse ait değerlendirmesinde, kritik tıbbi materyal başta olmak üzere birtakım eserlerdeki süreksiz ticaret kısıtlamaları ve öteki eserlerdeki kıtlığın, muhakkak ülkelere bağlılığın olumsuz yanlarını gösterdiğini belirterek, “ABD-Çin ticaret savaşıyla birleşen bu gelişmeler, ekonomik milliyetçilikte bir yükselişi tetikledi.” sözünü kullandı. Tüketicilerin düşük fiyatlar talep etmeye devam ettiğini aktaran Shih, Kuzey Amerika’ya satış yapan şirketlerin emek-yoğun üretimi Çin’den Meksika’ya ve Orta Amerika’ya kaydırmaya, Batı Avrupa’da kullanılan materyalleri tedarik eden şirketlerin de üretimlerini doğu AB ülkeleri, Türkiye ve Ukrayna’ya pozisyonlandırmaya başladığını anlattı.

Shih, global pazar hisselerini korumak isteyen Çinli firmaların da düşük teknolojili, emek ağır üretim için şimdiden Mısır, Etiyopya, Kenya, Myanmar ve Sri Lanka’ya baktıklarını bildirdi.