Merkez Bankası’nın, iktisadın can damarı yatırım üretim ve istihdamı artırmak için son üç görüşmede yaptığı faiz indirimlerini birtakım bankaların kredilerine yansıtmakta cimri davranması, yatırımların önüne set çekiyor.
Hatta yabancı sermayeli birtakım bankaların vatandaştan topladıkları mevduatı, piyasaya sunmak yerine döviz hesaplarında değerlendirmesi hem finansmana erişimi zorlaştırıyor, birebir vakitte maliyeti artırıyor. Banka, banker ve tefecinin hasılatını önceleyen bu sistem, yatırımcıyı cezalandırıyor. Enflasyona da niye olan bu döngü, meblağların şişirilmesi yoluyla vatandaşı da soyuyor.
YATIRIMA GİTMESİ GEREKEN PARA DÖVİZDE
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bilgilerine göre, bankalardaki 5 trilyon liralık mevduatın 1,9 trilyon lirası TL cinsi hesaplarda tutuluyor. Geri kalan 3,1 trilyon liranın ise döviz hesaplarında tutulması dikkat çekiyor.
Döviz hesaplarından çıkıp TL, altın ve borsa üzere yatırım araçlarına dönenlerin sayısı ve yaptıkları süreç ölçüsü son haftalarda artsa da spekülatörlerin kur saldırısı ferdi küçük yatırımcıların başını karıştırıyor. Bu niçinle hala bankalarda yaklaşık 260 milyar dolarlık döviz mevduatı var. Bankalardaki 5 trilyon liralık mevduatın 3,1 trilyonunun dövizde tutulması, TL olarak verilecek kredinin ölçüsünü kısıtlıyor.
Arşiv
PARA ‘BANKERLER KÜMESİ’NİN ELİNDE
Kimi bankaların da dahil olduğu kümelerin yaptığı dolar alımları niçiniyle döviz kurları çok yükseliyor. Ferdî yatırımcılar da TL’deki paha kaybı karşısında varlıklarını korumak için dolar spekülatörlerinin peşine takılarak büyük risk alıyor.
Bilhassa İstanbul Kapalıçarşı’daki ayaklı döviz borsasında açığa satış tezgahları dikkat çekiyor. Elinde olmayan yatırım araçlarına alım buyruğu veren bir kümenin varlığı dikkat çekiyor. Kapalıçarşı’da ‘bankerler grubu’ olarak da nitelendirilen simsarların küçük yatırımcılardan yüksek getiri vaadiyle para toplayıp dolara saldırdığı belirtiliyor.
Banka üst seviye yöneticilerinin de ortalarında bulunduğu Kapalıçarşı’daki ‘bankerler grubu’nun, açığa satış prosedürüyle dolar ve avro üzere döviz cinsi para ünitelerinden yüksek alımlar yaptığı söz ediliyor.
PARALEL BANKACILIK
Kayıt dışı çalışan bu piyasada günde milyarlarca dolarlık alım-satım oluyor. Kayıt dışı piyasadaki günlük süreç hacmi, açığa satış prosedürü niçiniyle taahhüt edilen nakdî ölçülerinin on katına kadar çıkabiliyor.
Kimi kuyumcu ve dövizcilerde ağırlaşan büyük hacimli süreçler için vakit zaman bankaların kapısı da çalınıyor. Kimi bankaların çanak tuttuğu bu piyasa, paralel bir bankacılık sistemi üzere işliyor. Bu sistemin oluşturduğu yapay talep de döviz piyasasında köpürtülmüş büyük bir talebe niye oluyor.
CANINA KIYANLAR VAR
2018’deki kur hücumunda faal rol oynayan Londra ve New York üzere merkezlerdeki yabancıların açığa satış yapmaları üzere, Kapalıçarşı’da yapılan açığa satışları sonuçlandıramadıkları için büyük ziyanlar yapanlar var.
Bankerler, topladıkları paraları çeviremeyip büyük ziyanlar da yapıyorlar. Bu cins durumlarda çoklukla bankerler ismine süreç yaptıkları bireylerin teminatlarını yakıp ortadan kayboluyor. Elinde avucunda ne var ise kaybeden birtakım aracıların ortadan kaybolduğu, hatta canına kıyanların olduğu belirtiliyor.
Arşiv
‘Açığa satış’la taarruz
Kuralın sorumsuzca kullanılması “açığa satış” mevzuatına çeki sistem vermeyi gerektiriyor. Zira milletten para toplayan ortacılar, onların ismine hesap açıp bir daha onlar ismine eldeki ölçünün 4-5 katı kadar süreç yapabiliyor.
Kapalıçarşı ayaklı borsa.
Küçük yatırımcılardan “yüksek getiri” vaadiyle para toplayan dolar simsarlarının elinde biriken paranın 5 katı kadar süreç yapma imkânının geçmesi, kurlarla istedikleri üzere oynama fırsatı veriyor.
Bankalar kredi vermek yerine % 40 faize zorluyor
Finansal Kurumlar Birliği datalarına bakılırsa, Türkiye’de 54 faktoring şirketi faaliyet gösteriyor. Kelam konusu şirketler içinde yerli ve yabancı bankaların da iştirakleri bulunuyor. Bankaların “Kredibiliten düşük” diyerek kredi vermediklerini faktöring şirketlerine yönlendiriyor.
Bankadan kredi bulamayan, lakin paraya sıkışan rastgele bir işletme sahibi, vadesi gelmemiş çeki bozdurmak için faktoring şirketlerinin yolunu tutuyor. Diğer bir tabirle, vadesi gelmemiş alacaklarını, çek kırdırarak nakit sağlıyor. Lakin faiz oranları neredeyse tefeciden farksız. Bankalarda ortalama kredi maliyeti yüzde 25’se, bu firmalarda yüzde 40’a kadar çıkıyor.
Tefeci faizini aratmayacak biçimde yüzde 40’lara çıkabilen bu maliyetler işletmelerin karlılığını silip süpürüyor. Bankadan kredi talebinden bulunan rastgele bir şirket yetkilisinin kredi onayı büyük oranda kredi notuna bağlı. Şayet kredi notu düşükse ya da kara listeye girdiyse kredi çıkması sıkıntı. Lakin banka müşterisinin evvelce beri tanınıyor olması, muhtaçlığı ve aciliyeti karşısında faktoring şirketlerine yönlendirme yapılabiliyor.
Bir bankacıdan edinilen bilgilere bakılırsa, kredi onayı çıkmayan bir müşteriye ‘kredi bizde güç lakin şu faktoring şirketiyle de istersen bir görüş’ diye yönlendirme yapılabiliyor. Lakin bunu kredi müracaatında bulunan herkese değil, ikili alakaların düzgün olduğu, evvelce beri tanınan ve itimat sağlamış firma sahibi için yapılması kelam konusu. Bankaların kredilendirmede daha sağlamcı olduğuna işaret eden yetkili, “Faktoringde çek karşılığı süreç yapılabiliyor ve firmanın vergi levhası da olması lazım” dedi.
İLGİLİ KURUMLAR NE YAPIYOR?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Şurası, Sermaye Piyasası Heyeti, Rekabet Heyeti, Mali Cürümleri Araştırma Şurası ve Devlet Denetleme Heyeti üzere düzenleyici ve denetleyici kurumların bu paralel bankacılık sistemi karşısında neler yaptığı merak ediliyor.
Hatta yabancı sermayeli birtakım bankaların vatandaştan topladıkları mevduatı, piyasaya sunmak yerine döviz hesaplarında değerlendirmesi hem finansmana erişimi zorlaştırıyor, birebir vakitte maliyeti artırıyor. Banka, banker ve tefecinin hasılatını önceleyen bu sistem, yatırımcıyı cezalandırıyor. Enflasyona da niye olan bu döngü, meblağların şişirilmesi yoluyla vatandaşı da soyuyor.
YATIRIMA GİTMESİ GEREKEN PARA DÖVİZDE
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bilgilerine göre, bankalardaki 5 trilyon liralık mevduatın 1,9 trilyon lirası TL cinsi hesaplarda tutuluyor. Geri kalan 3,1 trilyon liranın ise döviz hesaplarında tutulması dikkat çekiyor.
Döviz hesaplarından çıkıp TL, altın ve borsa üzere yatırım araçlarına dönenlerin sayısı ve yaptıkları süreç ölçüsü son haftalarda artsa da spekülatörlerin kur saldırısı ferdi küçük yatırımcıların başını karıştırıyor. Bu niçinle hala bankalarda yaklaşık 260 milyar dolarlık döviz mevduatı var. Bankalardaki 5 trilyon liralık mevduatın 3,1 trilyonunun dövizde tutulması, TL olarak verilecek kredinin ölçüsünü kısıtlıyor.
Arşiv
PARA ‘BANKERLER KÜMESİ’NİN ELİNDE
Kimi bankaların da dahil olduğu kümelerin yaptığı dolar alımları niçiniyle döviz kurları çok yükseliyor. Ferdî yatırımcılar da TL’deki paha kaybı karşısında varlıklarını korumak için dolar spekülatörlerinin peşine takılarak büyük risk alıyor.
Bilhassa İstanbul Kapalıçarşı’daki ayaklı döviz borsasında açığa satış tezgahları dikkat çekiyor. Elinde olmayan yatırım araçlarına alım buyruğu veren bir kümenin varlığı dikkat çekiyor. Kapalıçarşı’da ‘bankerler grubu’ olarak da nitelendirilen simsarların küçük yatırımcılardan yüksek getiri vaadiyle para toplayıp dolara saldırdığı belirtiliyor.
Banka üst seviye yöneticilerinin de ortalarında bulunduğu Kapalıçarşı’daki ‘bankerler grubu’nun, açığa satış prosedürüyle dolar ve avro üzere döviz cinsi para ünitelerinden yüksek alımlar yaptığı söz ediliyor.
PARALEL BANKACILIK
Kayıt dışı çalışan bu piyasada günde milyarlarca dolarlık alım-satım oluyor. Kayıt dışı piyasadaki günlük süreç hacmi, açığa satış prosedürü niçiniyle taahhüt edilen nakdî ölçülerinin on katına kadar çıkabiliyor.
Kimi kuyumcu ve dövizcilerde ağırlaşan büyük hacimli süreçler için vakit zaman bankaların kapısı da çalınıyor. Kimi bankaların çanak tuttuğu bu piyasa, paralel bir bankacılık sistemi üzere işliyor. Bu sistemin oluşturduğu yapay talep de döviz piyasasında köpürtülmüş büyük bir talebe niye oluyor.
CANINA KIYANLAR VAR
2018’deki kur hücumunda faal rol oynayan Londra ve New York üzere merkezlerdeki yabancıların açığa satış yapmaları üzere, Kapalıçarşı’da yapılan açığa satışları sonuçlandıramadıkları için büyük ziyanlar yapanlar var.
Bankerler, topladıkları paraları çeviremeyip büyük ziyanlar da yapıyorlar. Bu cins durumlarda çoklukla bankerler ismine süreç yaptıkları bireylerin teminatlarını yakıp ortadan kayboluyor. Elinde avucunda ne var ise kaybeden birtakım aracıların ortadan kaybolduğu, hatta canına kıyanların olduğu belirtiliyor.
Arşiv
‘Açığa satış’la taarruz
Kuralın sorumsuzca kullanılması “açığa satış” mevzuatına çeki sistem vermeyi gerektiriyor. Zira milletten para toplayan ortacılar, onların ismine hesap açıp bir daha onlar ismine eldeki ölçünün 4-5 katı kadar süreç yapabiliyor.
Kapalıçarşı ayaklı borsa.
Küçük yatırımcılardan “yüksek getiri” vaadiyle para toplayan dolar simsarlarının elinde biriken paranın 5 katı kadar süreç yapma imkânının geçmesi, kurlarla istedikleri üzere oynama fırsatı veriyor.
Bankalar kredi vermek yerine % 40 faize zorluyor
Finansal Kurumlar Birliği datalarına bakılırsa, Türkiye’de 54 faktoring şirketi faaliyet gösteriyor. Kelam konusu şirketler içinde yerli ve yabancı bankaların da iştirakleri bulunuyor. Bankaların “Kredibiliten düşük” diyerek kredi vermediklerini faktöring şirketlerine yönlendiriyor.
Bankadan kredi bulamayan, lakin paraya sıkışan rastgele bir işletme sahibi, vadesi gelmemiş çeki bozdurmak için faktoring şirketlerinin yolunu tutuyor. Diğer bir tabirle, vadesi gelmemiş alacaklarını, çek kırdırarak nakit sağlıyor. Lakin faiz oranları neredeyse tefeciden farksız. Bankalarda ortalama kredi maliyeti yüzde 25’se, bu firmalarda yüzde 40’a kadar çıkıyor.
Tefeci faizini aratmayacak biçimde yüzde 40’lara çıkabilen bu maliyetler işletmelerin karlılığını silip süpürüyor. Bankadan kredi talebinden bulunan rastgele bir şirket yetkilisinin kredi onayı büyük oranda kredi notuna bağlı. Şayet kredi notu düşükse ya da kara listeye girdiyse kredi çıkması sıkıntı. Lakin banka müşterisinin evvelce beri tanınıyor olması, muhtaçlığı ve aciliyeti karşısında faktoring şirketlerine yönlendirme yapılabiliyor.
Bir bankacıdan edinilen bilgilere bakılırsa, kredi onayı çıkmayan bir müşteriye ‘kredi bizde güç lakin şu faktoring şirketiyle de istersen bir görüş’ diye yönlendirme yapılabiliyor. Lakin bunu kredi müracaatında bulunan herkese değil, ikili alakaların düzgün olduğu, evvelce beri tanınan ve itimat sağlamış firma sahibi için yapılması kelam konusu. Bankaların kredilendirmede daha sağlamcı olduğuna işaret eden yetkili, “Faktoringde çek karşılığı süreç yapılabiliyor ve firmanın vergi levhası da olması lazım” dedi.
İLGİLİ KURUMLAR NE YAPIYOR?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Şurası, Sermaye Piyasası Heyeti, Rekabet Heyeti, Mali Cürümleri Araştırma Şurası ve Devlet Denetleme Heyeti üzere düzenleyici ve denetleyici kurumların bu paralel bankacılık sistemi karşısında neler yaptığı merak ediliyor.