Merkez Bankası PPK özetini yayınladı: Sıkı nakdî duruş tampon fonksiyonu nazarancek

Eftal

Global Mod
Global Mod
Para Siyaseti Heyeti’nin Eylül’deki toplantısına ait özet yayımlandı. Özette, ağustos ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,12 arttığı, yıllık enflasyonun 0,30 puan yükselişle yüzde 19,25 olarak gerçekleştiği hatırlatıldı.

Bu gelişmede, besin fiyatlarındaki artışın belirleyici olduğu, çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonunda yavaşlama kaydedildiği belirtilen özette, ağustosta Türk lirasının bakılırsace istikrarlı bir seyir izlediği ve kura hassaslığı yüksek kalemlerde daha olumlu bir görünüm izlendiği tabir edildi.

Özette, milletlerarası petrol fiyatları gerilerken, tarım eserleri ve endüstriyel metal meblağlarında artış gerçekleştiğine işaret edilerek, “Bu görünüm altında, B ve C endekslerinin yıllık enflasyonları gerilerken, göstergelerin yakın periyot eğilimlerindeki yüksek düzeyler korunmuştur.” değerlendirmesi yapıldı.

Piyasa İştirakçileri Anketi eylül ayı sonuçlarının, enflasyon beklentilerinin üst taraflı güncellendiğine işaret ettiğine değinilen özette, şunlar kaydedildi:

“Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde aşılamanın hızlanması global iktisatta toparlanma sürecini desteklemektedir. Öncü göstergeler global iktisattaki kuvvetli toparlanmanın, bir ölçü sürat kaybetmekle birlikte, devam ettiğine işaret etmektedir. Aşılama programlarında ilerleme kaydeden ekonomiler kısıtlamaları hafifçeleterek iktisadi faaliyette daha kuvvetli bir performans sergilemektedir. tıpkı vakitte, aşılama oranlarındaki artışa karşın salgında yeni varyantlar global iktisadi faaliyet üstündeki aşağı taraflı riskleri canlı tutmaktadır. Global talepteki süratli toparlanma, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, birtakım kesimlerdeki arz kısıtları ve nakliyecilik maliyetlerindeki artış memleketler arası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açmaktadır.”

Özette, en önemli ziraî emtia ihracatçısı ülkelerde yaşanan iklim şartlarının global besin fiyatlarına olumsuz yansımalarının görüldüğü vurgulanarak, “Yüksek global enflasyonun, enflasyon beklentileri ve memleketler arası finansal piyasalar üstündeki tesirleri yakından izlenmekle birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları enflasyondaki yükselişin talep kompozisyonundaki olağanlaşma, arz kısıtlarının hafifçelemesi ve baz tesirlerinin devreden çıkmasıyla birlikte büyük ölçüde süreksiz nitelikte olacağını kıymetlendirmektedir. Bu çerçevede, gelişmiş ülke merkez bankaları destekleyici nakdî duruşlarını sürdürmekte, varlık alım programlarına devam etmektedir.” denildi.

“Sanayi üretimi ana eğilimi gücünü korudu”

PPK özetinde, gelişmekte olan ülke borçlanma ve pay senedi piyasalarına sonlu portföy girişlerinin gözlendiği belirtilerek, gelişmiş ülkelerde uzun vadeli tahvil faizlerindeki oynaklık ve global finansal şartların seyrinin, gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarına ait riskleri canlı tuttuğu tabir edildi.

Kelam konusu risklerin Türkiye’ye yönelik portföy akımları kanalıyla yaratabileceği tesirlerin, yurt haricinde yerleşiklerin portföy pozisyonlanmalarındaki mevcut düzeyler dikkate alındığında daha hudutlu kalabileceği değerlendirmesine yer verilen özette, şunlar tabir edildi:

“Üretici enflasyonu, memleketler arası emtia meblağları, tedarik zincirlerinde devam eden meseleler ve güç meblağlarına bağlı olarak ağustos ayında da yükseliş eğilimini sürdürmüştür. Hakikaten ana sanayi kümelerine nazaran incelendiğinde, Ağustos ayında güç ve orta malları kümeleri öne çıkmaktadır. Kimi bölgelerde barizleşen ziraî kuraklık elektrik üretim kompozisyonunda değişikliğe niye olarak endüstriye yönelik elektrik maliyetlerini üst istikametli etkilemektedir. Orta malları fiyatlarındaki artışta metallerle ilişkili eserler, ağaç ve mantar eserleri üzere mobilya kesimine girdi teşkil eden kalemler ile inşaat bölümüyle kontaklı metalik olmayan mineral mamüllerin tesiri hissedilmiştir.

İkinci çeyrekte iktisadi faaliyet salgın kısıtlamaları ve finansal şartlardaki sıkılaşmayla bir arada bir ölçü ivme kaybetse de uzun periyot eğiliminin üzerinde kalmaya devam etmiştir. Gayrisafi Yur içi Hasıla (GSYH), ikinci çeyrekte yıllık yüzde 21,7, çeyreklik bazda ise yüzde 0,9 artış kaydetmiştir. Üretim istikametinden değerlendirildiğinde, sanayi ve hizmetler kesimi yıllık ve devirlik büyümenin temel sürükleyicisi olurken, inşaat ve tarım dalı periyotluk büyümeyi sınırlamıştır. Harcama tarafından bakıldığında ise, özel tüketim ve net ihracat çeyreklik büyümeye en yüksek katkıyı verirken, kamu harcamaları ve yatırımlar ölçülü seyretmiştir.”

Özette, öncü göstergelerin yurt ortasında iktisadi faaliyetin üçüncü çeyrekte dış talebin de tesiriyle kuvvetli seyrettiğine işaret ettiği aktarılarak, “Temmuz ayında sanayi üretim endeksi aylık bazda yüzde 4,2, yıllık bazda ise yüzde 2,3 azalmıştır. bu vakitte kesimler geneline yayılan üretim azalışında 15 Temmuz resmi tatilinin 9 güne uzatılan Kurban bayramı tatili ile fiiliyatta birleştirilmesi niçiniyle oluşan iş günü kayıplarının (köprü günü etkisi) rol oynadığı kıymetlendirilmektedir. Bu tesir dışlandığında, sanayi üretimi ana eğilimi gücünü korumuştur. Ağustos ayına ait anket göstergeleri ve ihracat dataları, sanayi üretimindeki düşüşün ağustos ayında telafi edileceğine işaret etmektedir. Öbür taraftan, temmuzda hizmet ve inşaat ciro endeksleri ile perakende satışlar aylık ve çeyreklik bazda artmıştır.” denildi.

“İktisadi faaliyetteki toparlanmanın sürekliliği önemli”

Özette, yüksek frekanslı dataların, üçüncü çeyrekte hareketliliğin artmasıyla salgından en epey etkilenen hizmet kalemlerinde süratli bir toparlanma görüldüğüne işaret ettiğinden bahsedilerek, kartla yapılan harcamalara ait haftalık bilgilere göre, kısıtlamalardan daha epey etkilenen hizmet kesimleri ile perakende ticarete bahis olan kalemlerde artış oranlarının daha yüksek gerçekleştiği vurgulandı.

Aşılamanın toplumun geneline yayılarak hızlanmasının, salgından olumsuz etkilenen hizmetler, turizm ve kontaklı dalların canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha istikrarlı bir bileşimle sürdürülmesine imkan tanıdığı aktarılan özette, “Temmuz ayında istihdam hizmetler dalı kaynaklı artmaya devam ederken, işgücüne iştirak oranındaki yükselişe bağlı olarak toplam ve tarım dışı işsizlik oranları bundan evvelki aya bakılırsa 1,4 ve 1,6 puan artış kaydederek sırasıyla yüzde 12 ve 13,9 olarak gerçekleşmiştir. Anket göstergeleri ve yüksek frekanslı datalar, açılma ve iktisadi faaliyetin seyrine bağlı olarak istihdam görünümündeki güzelleşmenin ve işgücü piyasasındaki olumlu seyrin sürdüğüne işaret etmektedir.” sözleri kullanıldı.

Özette, olumlu dış talep şartları ve uygulanmakta olan sıkı para siyasetinin cari süreçler istikrarını müspet etkilediği lisana getirilerek, ağustos ayı süreksiz dış ticaret bilgilerine nazaran mevsimsellikten arındırılmış altın hariç ihracat ve ithalatın bundan evvelki aya göre yüksek oranlı artışlar kaydettiğinin altı çizildi.

Turizm gelirlerinde de toparlanma eğiliminin belirginleştiğine işaret edilen özette, “İhracattaki kuvvetli artış eğilimi ve aşılamadaki güçlü ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari süreçler hesabının fazla vermesi beklenmektedir. Cari süreçler istikrarında görülen düzgünleşme eğilimi fiyat istikrarı maksadı için ehemmiyet arz etmektedir. Konsey ayrıyeten, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın sürekliliği ve finansal istikrar açısından cari süreçler istikrarındaki seyrin kıymetine yaptığı vurguyu bir dahalemiştir.” değerlendirmeleri yapıldı.

Özette, para siyaseti duruşunun, enflasyon görünümüne yönelik risklerin kaynağına, kalıcılığına ve para siyaseti ile ne ölçüde denetim altına alınabileceğine dair değerlendirmeler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla enflasyonun kalıcı olarak düşürülmesi ve fiyat istikrarı maksadına ulaşılması odağında belirleneceği vurgulandı.

Bu doğrultuda siyaset duruşunun, enflasyon gelişmeleri, enflasyon beklentileri ve bunlar üzerinde kısa vadede tesirli olacağı öngörülen süreksiz ögeler da dikkate alınarak dezenflasyon sürecini en kısa müddette tesis edecek ve orta vadeli amaçlara ulaşıncaya kadar bunun sürekliliğini sağlayacak bir sıkılık seviyesinde belirlenmeye devam edileceği aktarılan özette, şu değerlendirmeler yapıldı:

“Enflasyonda son devirde gözlenen yükselişte; besin ve ithalat fiyatlarındaki artışlar ile tedarik süreçlerindeki aksaklıklar üzere arz istikametli ögeler, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışlar ve açılmaya bağlı talep gelişmeleri tesirli olmaktadır. Bu tesirlerin arızi ögelerden kaynaklı olduğu bedellendirilmektedir. Öteki taraftan, kuvvetli mali sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üstündeki yavaşlatıcı tesirleri devam etmektedir. Mali duruşun sıkılığı ticari kredilerde öngörülenin ötesinde daraltıcı tesir yapmaya başlamıştır. Ticari kredilerin nominal büyümesi geçmiş yıllar ortalamasının çok altında seyrederken, ferdi kredilerdeki kuvvetli seyir ise büyük ölçüde korunmaktadır. Bunun yanında, ferdi kredilerin ölçülü seyre dönmesi için makroihtiyati siyaset çerçevesi güçlendirilmiştir. Bu doğrultuda BDDK’nın kelam konusu kararlarının tesiri takip edilecektir. Konsey, kişisel kredilerin daha ölçülü bir büyüme sergilemesinin, enflasyon görünümü ve dış istikrar üstündeki riskleri sınırlamak için kıymetli olduğuna dair yaptığı vurguyu korumuştur. Bu çerçevede, kredilerin seyri ve kompozisyonu makroekonomik istikrar açısından yakından takip edilmektedir. Konsey, para siyasetinin etkileyebildiği talep ögeleri, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı tesirlerin ayrıştırılmasına yönelik tahlilleri değerlendirmiştir. Bu çerçevede para siyaseti duruşunda güncellemeye muhtaçlık bulunduğu değerlendirmesi yapılmış ve siyaset faizinde 100 baz puan indirim yapılmasına karar verilmiştir.”

PPK özetinde, enflasyonun kısa devirde, başta emtia meblağları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar olmak üzere arz ve talep taraflı çeşitli ögelerin tesiriyle oynak bir seyir izlemesinin beklendiği belirtilerek, “aynı vakitte, süreksiz tesirlerin ortadan kalkmasıyla enflasyonun bir daha düşüş eğilimine dönmesini sağlayacak sıkılıktaki mali duruş; enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve finansal piyasa gelişmeleri bağlamında dışsal ve süreksiz oynaklıklara karşı kıymetli bir tampon fonksiyonu bakılırsacektir.” sözü kullanıldı.

Merkez Bankası’nın, fiyat istikrarı temel gayesi doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden kuvvetli göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 maksadına ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edeceği vurgulanan özette, şunlar kaydedildi:

Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, karşıt para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. bu biçimdelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir biçimde devamı için uygun yer oluşacaktır. Kredi piyasası ve iktisadi faaliyete ait göstergelerin yanı sıra döviz kuru oynaklığı ve ithalat fiyatlarındaki gelişmeler doğrultusunda enflasyon üstündeki talep ve maliyet istikametli tesirler kıymetini korumaktadır. Gelişmiş ülkelerdeki para siyaseti ile global risk iştahına ait görünüm, gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımları üstündeki riskleri canlı tutmaktadır. Heyet, para siyasetinde fiyat istikrarı gayesi doğrultusunda finansal istikrara yönelik riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir.”

Özette, Kurul’un, fiyat istikrarının sağlanması için, kuvvetli bir siyaset uyumuyla tüm paydaşları içeren bütüncül bir makro siyaset bileşimine gereksinim bulunduğu değerlendirmesini bir dahalediğine de değinilerek, kararların şeffaf, öngörülebilir ve data odaklı bir çerçevede alınmaya devam edileceği vurgulandı.