Prof. Dr. Karasu, Rekabet Kurumunun soruşturması kapsamında 5 zincir markete ve bir tedarikçi şirkete 29 Ekim’de toplam 2,7 milyar lira civarındaki idari para cezası kesilmesine ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu. Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 57. unsuruna nazaran, kanuna ters davrananların, bu işten ziyan gorenlerin her türlü ziyanını tazmine mecbur olduğunu vurgulayan Karasu, şunları kaydetti: “Tüketiciler, müşteriler ve esnaflar zincir marketlerden satın aldıkları mal karşılığında ödedikleri bedelle, rekabet sınırlanmasaydı yahut fiyatlar anlaşılarak belirlenmeseydi ödemekte olacakları bedel içindeki farkı ziyan olarak talep edebilirler. Ayrıyeten, şunu da vurgulayalım ki ortaya çıkan ziyan, zincir marketlerin mutabakatı ya da sonucu yahut ağır dikkatsizliğinin olduğu hallerden kaynaklanmaktaysa, hakim, ziyan bakılırsanlerin talebi üzerine, uğranılan maddi zararın ya da ziyana niye olanların elde ettiği yahut elde etmesi olası olan karların üç katı oranında tazminata hükmedebilir.
Marketler zararın üç katı oranında tazminat ödemek zorunda kalabilir
Ben müşteri olarak bir malı 1000 liraya satın aldım. Rekabet sınırlanmasaydı yahut fiyatlar birlikte belirlenmemiş olsaydı bu malı 500 liraya alabileceğimi ispatlarsam malı satan zincir market bana 1500 lira ödeme yapmak zorunda kalacak. Benim ziyanım 500 lirayken 1500 liraya alıyorum. Burada zararın tazmini yanında rekabeti engelleyerek fiyat belirleyen firmaların cezalandırılması amaçlanmıştır. ötürüsıyla zincir marketler zararın üç katı oranında tazminat ödemek zorunda kalabilir.”
“Tebliğden 60 gün daha sonra müşteriler tazminat davası açabilir”
Karasu, tüketicilerin zincir marketlere açacakları davalar için yaptıkları alışverişi fiş ve faturayla belgelemesi gerekebileceğini lisana getirerek, “Yargıtay kimi kararlarında, tüketicilerin dava açması için Rekabet Şurası sonucunın nihaileşmesinin beklenmesi gerektiğine hükmetmiştir. Doktrinde de bu bahiste görüş birliği bulunmamaktadır. Bu niçinle Rekabet Heyeti sonucuna karşı dava açmayan zincir marketlere karşı sonucun bildirisinden 60 gün daha sonra müşteriler tazminat davası açabilir. Çünkü dava açma mühleti geçtikten daha sonra karar mutlaklaşmış oluyor. Fakat sonucu yargıya taşıyan firmalara karşı dava açmadan evvel ilgili yargı sonucunın mutlaklaşmasını beklemek daha uygun olur diye düşünüyorum.” dedi.
“TTK’nin 56. unsuruna bakılırsa tazminat davası açabilir”
Karasu, fahiş fiyat niçiniyle ziyan goren tüketicilerin Rekabetin Korunması Hakkında Kanun haricinde Türk Ticaret Kanunu (TTK) kararlarına bakılırsa de zararın tazmini için dava açabileceğini belirterek, şu ayrıntıları paylaştı: “Girdi maliyeti ve döviz kuru artışı üzere fiyat değişimlerinden etkilenmemesine karşın bu durumlardan etkileniyormuş üzere hareket ederek fiyat artıran dürüstlük kuralına muhalif davranmış olur. Dürüstlük kuralına alışılmamış davranışlar ile ticari uygulamalar TTK’nin 54. hususuna nazaran haksız rekabet sayılmıştır. Kelam konusu bu hareket beraberinde TTK’nin 55/1-e kararına bakılırsa iş kaidelerine uymama kapsamında da haksız rekabet sayılır. Haksız rekabet hallerinde ziyan goren tüketiciler ve tüketici sayılmayan öbür müşteriler, TTK’nin 56. hususuna göre tazminat davası açabilir. Haksız rekabetin tespiti halinde tüketiciler her daldaki işletmeye karşı tazminat davası açabilir. Rekabet Kurumunun sonucuna da muhtaçlık yok. Müşteriler açacakları dava ile ödedikleri fazla fiyatın iadesini ve ispat etmek kuralıyla diğer ziyanların tazminini talep edebilirler.”
“Bu cezalar umarım caydırıcı olur”
Fahiş meblağların önlenmesi konusunda Rekabet Kurumunun yanında Haksız Fiyat Kıymetlendirme Heyeti’ne da yetki ve bakılırsav verildiğine dikkati çeken Karasu, “Bu cezalar umarım caydırıcı olur ve zincir marketler birlikte hareket ederek meblağları belirlemezler. Lakin zincir marketler haricinde birfazlaca kesimde kur artışları ve maliyet yükselişleri mazeret edilerek fahiş fiyat uygulayan işletmeler var. Bu kesimlerde de fahiş fiyatlar tespit edilerek gerekli cezalar verilmelidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Marketler zararın üç katı oranında tazminat ödemek zorunda kalabilir
Ben müşteri olarak bir malı 1000 liraya satın aldım. Rekabet sınırlanmasaydı yahut fiyatlar birlikte belirlenmemiş olsaydı bu malı 500 liraya alabileceğimi ispatlarsam malı satan zincir market bana 1500 lira ödeme yapmak zorunda kalacak. Benim ziyanım 500 lirayken 1500 liraya alıyorum. Burada zararın tazmini yanında rekabeti engelleyerek fiyat belirleyen firmaların cezalandırılması amaçlanmıştır. ötürüsıyla zincir marketler zararın üç katı oranında tazminat ödemek zorunda kalabilir.”
“Tebliğden 60 gün daha sonra müşteriler tazminat davası açabilir”
Karasu, tüketicilerin zincir marketlere açacakları davalar için yaptıkları alışverişi fiş ve faturayla belgelemesi gerekebileceğini lisana getirerek, “Yargıtay kimi kararlarında, tüketicilerin dava açması için Rekabet Şurası sonucunın nihaileşmesinin beklenmesi gerektiğine hükmetmiştir. Doktrinde de bu bahiste görüş birliği bulunmamaktadır. Bu niçinle Rekabet Heyeti sonucuna karşı dava açmayan zincir marketlere karşı sonucun bildirisinden 60 gün daha sonra müşteriler tazminat davası açabilir. Çünkü dava açma mühleti geçtikten daha sonra karar mutlaklaşmış oluyor. Fakat sonucu yargıya taşıyan firmalara karşı dava açmadan evvel ilgili yargı sonucunın mutlaklaşmasını beklemek daha uygun olur diye düşünüyorum.” dedi.
“TTK’nin 56. unsuruna bakılırsa tazminat davası açabilir”
Karasu, fahiş fiyat niçiniyle ziyan goren tüketicilerin Rekabetin Korunması Hakkında Kanun haricinde Türk Ticaret Kanunu (TTK) kararlarına bakılırsa de zararın tazmini için dava açabileceğini belirterek, şu ayrıntıları paylaştı: “Girdi maliyeti ve döviz kuru artışı üzere fiyat değişimlerinden etkilenmemesine karşın bu durumlardan etkileniyormuş üzere hareket ederek fiyat artıran dürüstlük kuralına muhalif davranmış olur. Dürüstlük kuralına alışılmamış davranışlar ile ticari uygulamalar TTK’nin 54. hususuna nazaran haksız rekabet sayılmıştır. Kelam konusu bu hareket beraberinde TTK’nin 55/1-e kararına bakılırsa iş kaidelerine uymama kapsamında da haksız rekabet sayılır. Haksız rekabet hallerinde ziyan goren tüketiciler ve tüketici sayılmayan öbür müşteriler, TTK’nin 56. hususuna göre tazminat davası açabilir. Haksız rekabetin tespiti halinde tüketiciler her daldaki işletmeye karşı tazminat davası açabilir. Rekabet Kurumunun sonucuna da muhtaçlık yok. Müşteriler açacakları dava ile ödedikleri fazla fiyatın iadesini ve ispat etmek kuralıyla diğer ziyanların tazminini talep edebilirler.”
“Bu cezalar umarım caydırıcı olur”
Fahiş meblağların önlenmesi konusunda Rekabet Kurumunun yanında Haksız Fiyat Kıymetlendirme Heyeti’ne da yetki ve bakılırsav verildiğine dikkati çeken Karasu, “Bu cezalar umarım caydırıcı olur ve zincir marketler birlikte hareket ederek meblağları belirlemezler. Lakin zincir marketler haricinde birfazlaca kesimde kur artışları ve maliyet yükselişleri mazeret edilerek fahiş fiyat uygulayan işletmeler var. Bu kesimlerde de fahiş fiyatlar tespit edilerek gerekli cezalar verilmelidir.” değerlendirmesinde bulundu.