DÜNYA İKTİSADININ KORONAYLA İMTİHANI-3
Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de en kıymetli gündem hususunu taban fiyat oluşturuyor. Kovid-19 pandemisiyle konutlara kapanan ve dış dünya ile tek irtibatı neredeyse bağlantı araçları olan insanlık, aşının uygulanması daha sonrasında yeni gerçeklerle güne uyandı. Kelam konusu gelişme birfazlaca ülkede taban fiyatın alım gücünü etkiledi.
GÜNDEM ÇALIŞAN FİYATLARI
Ekonomileri adeta muhasara altına alan pandemi sürecinin uzaması; hükümetlerin taban fiyat siyasetlerini da gözden geçirmeyi zarurî hale getirdi. Türkiye’de minimum fiyat artışları, her yıl enflasyonun üzerinde bir oranla belirleniyor. Lakin bu yıl global çapta yaşanan enflasyonist baskı, minimum fiyat artışını bu yıl hayli kritik hale getirdi.
Çalışanları en düşük maaşlardan muhafazayı amaçlayan minimum fiyatlarda 2020’den 2021’e kıymetli düzgünleştirme adımlarına gidildi. Her ülke kendi şartlarına göre makul bir yol haritası çizmeye çalıştı. Picodi firmasının yaptığı sıralamaya bakılırsa, 2021 yılında minimum fiyattaki en yüksek artış %27 artış ile Ukrayna’da gözlenirken, 2’inci sırada Türkiye yüzde 21’lik artışla yer aldı. Üçüncü sırada ise yüzde 15’ik yükselişle 215 avroya ulaşan Arnavutluk oldu.
ALMANYA TABAN FİYATI YALNIZCA YÜZDE 1,5 ARTIRDI
Araştırmada yer alan her 3 ülkeden birinde 2021 yılında taban fiyat artışı gözlenmedi. Macaristan, Slovenya, Estonya ve 2009’dan beri minimum fiyatı değişmeyen Amerika Birleşik Devletleri bu ülkeler içinde. Almanya’da minimum fiyat artışı %1,5 olarak gözlenirken Birleşik Krallık’ta bu oran %7,7 ve Çekya’da %11,6 olarak göze çarptı. Kazakistan ise iki yıldır sıralamanın en altında yer aldı. Ülkede, brüt taban fiyat ölçüsü değişmezken sıhhat sigorta hissesi artarak çalışanın eline geçen net fiyatın azalmasına niye olduğu görülüyor.
50 ÜLKEDE MİNİMUM FİYAT SAYILARI
RUSYA’DA 192 VENEZUELA’DA 3 AVRO
50 ülkelik sıralama açısından incelendiğinde ise Türkiye’de yaklaşık 230 avroluk (brüt 3 bin 578 TL, net 2 bin 826 TL) taban fiyatın biroldukca gelişmekte olan ülkeden daha âlâ olduğu görülüyor. Arjantin 276 avro, Azerbaycan 126 avro, Gürcistan 88 avro, Güney Afrika 255 avro, Cezayir 210, Fas’ta 28 avro olarak karşımıza çıkarken, dünyanın farklı bölgelerindeki ülkelerde taban fiyatın global fiyat artışlarına karşın ortalamanın altında. Rusya üzere petrol zengini bir ülkede minimum fiyat 192 avro iken, Mısır’da bu sayı 199 avro ve Venezuela’da derin ekonomik krizin tesiriyle bu sayı 3 avroya kadar düşüyor. Yakın tarihin en ağır ekonomik krizlerinden birini geçiren Venezuela’da aylık taban fiyat yüzde 289 artsa da besin yardımından bir kişi aylık 3 avro gelir elde edebiliyor.
AVRUPA’DA MİNİMUM FİYAT ALARMI
Avrupa Parlamentosu (AP) İstihdam ve Toplumsal İşler Komitesi, Avrupa Birliği ülkelerinde fiyatların pazarlık ile belirlenmesinin yaygınlaştırılmasını talep etti. AB üyesi 27 ülkenin 21’inde minimum fiyat uygulaması bulunuyor. AB içerisinde minimum fiyat en düşük 332 avro ile Bulgaristan’da ve en yüksek 2 bin 202 avro ile Lüksemburg’da uygulanıyor. Taban fiyat uygulanmayan AB üyelerinde fiyatlar toplu iş mukavelesi müzakereleri kararında belirleniyor.
Arşiv
Metropollerde kiralar el yakıyor
İstanbul’daki ortalama kiralar, dünyanın değerli metropollerinin gerisinde seyrediyor. Kent merkezlerindeki 2+1 dairelerin baz alındığı araştırmalarda Berlin’de 1400 avro olan kira ortalaması, Madrid’de 1350, Roma’da 1250, Paris’te ise 2200 avroya kadar çıkıyor.
Son vakit içinderda kira fiyatlarındaki artışlarla öne çıkan İstanbul’daki ortalama kiralar, dünyanın değerli metropollerinin altında seyrediyor. İstanbul nüfus yoğunluğu, turizm potansiyeli ve bina sayısı bakımından biroldukça değerli kentle yarışır durumda bulunmasına karşın, kentteki kiralar emsal yerlerin gerisinde bulunuyor. Kent merkezlerindeki 2+1 dairelerin baz alındığı araştırmalarda Berlin’de 1400 avro olan kira ortalaması Madrid’de 1350, Roma’da 1250 avroya kadar çıkıyor.
KOMŞU ÜLKELERDE BİLE YÜKSEK
Romanya’nın başşehri Bükreş’te 860 avro olan kira, Atina’da 1000, Slovakya Bratislava’da 850, Hırvatistan’ın Zagreb kentinde de 970 avroyu buluyor.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) datalarına göre, AB ülkelerinde Konut Fiyat Endeksi ile ölçülen konut fiyatları 2010’dan 2021’e kadar olan devirde yüzde 30,9 arttı. Artış; Lüksemburg’da yüzde 17, Danimarka’da yüzde 15,3, Çekya’da yüzde 11,9, Hollanda’da yüzde 11,3, Almanya’da yüzde 9,4, Fransa’da yüzde 5,5 ve Belçika’da yüzde 6,7 oldu. Birinci çeyrekteki artış, 2007 ortasından bu yana en yüksek artış olarak kayıtlara geçerken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Almanya, Fransa ve Hollanda’nın, geçen yıl bölgedeki toplam konut fiyatı artışının neredeyse dörtte üçünü oluşturduğunu rapor etti.
DÜNYADAKİ ÖRNEKLERİN HAYLİ GERİSİNDEYİZ
Dünyadan örneklere bakıldığında da İstanbul’un gibisi birfazlaca kentten daha hesaplı bir kiralık konut kesimine sahip olduğu görülüyor. ABD’nin ünlü kenti New York’da 4400 doları bulan kiralar, Pekin’de 1200, Tokyo’da 1900, Seul’de 1440 doları buluyor. Gelişmekte olan ülkelerde birçok vakit sayıların baş başa olduğu söylenebilir. Örneğin, mesken kiralarının Mexico City’de 500, Rio’da 1000, Bakü’de 300, Tiflis’te 291, Kahire’de 317 dolar olduğu görülebilir.
DÜNYA METROPOLLERİNDEnORTALAMA KİRALAR
MEGA KENTTEKİ YOĞUNLUK TESİRLİ
Öte yandan son aylarda fiyatlardaki artışta, salgın daha sonrası birfazlaca kiracının yeni konut gereksiniminin oluşması, evlenen çift sayısındaki yükselişle birlikte kiralık mesken arayışının ağırlaşması değerli etken olarak gösteriliyor. Bunun yanında üniversitelerin açılması, süreksiz mühletle iş için kente gelenler, turistlere kiralanan konutlar, İstanbul’un dünyanın biroldukça metropolünden daha fazla insan hareketliliğine sahip olması da bu artışlarda değerli etken olarak gösteriliyor.
FİYAT ARTIŞINI TETİKLEYEN ÜÇ niye
Pandemide ertelenen düğünler, geçen yıl uzaktan eğitimle üniversite eğitimi alan yüzbinlerce öğrencinin bir daha büyük kentlere gelmesi, yabancının konut alımlarını arttırması üzere üç kıymetli faktörün İstanbul’da kiraların bir anda yükselmesine niye olduğu söz ediliyor. Öte yandan İstanbul’da kira bedellerinin ulaştığı son noktanın bile Avrupa ülkelerinin gerisinde kalması dikkat çekiyor. Mega kentin merkezindeki daire kiralarının ortalaması 3 ila 4 bin lira içinde değişiyor. Şişli, Sarıyer, Üsküdar, Kadıköy ve Beyoğlu’nun belirli merkezlerinde ve son senelerda moda olan rezidans çeşidi yapılardaki yüksek fiyatlar yanında; Avcılar, Ümraniye, Zeytinburnu üzere artık İstanbul için merkez sayılan ilçelerde daha makul kiraların olduğunu da söylemek lazım.
Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de en kıymetli gündem hususunu taban fiyat oluşturuyor. Kovid-19 pandemisiyle konutlara kapanan ve dış dünya ile tek irtibatı neredeyse bağlantı araçları olan insanlık, aşının uygulanması daha sonrasında yeni gerçeklerle güne uyandı. Kelam konusu gelişme birfazlaca ülkede taban fiyatın alım gücünü etkiledi.
GÜNDEM ÇALIŞAN FİYATLARI
Ekonomileri adeta muhasara altına alan pandemi sürecinin uzaması; hükümetlerin taban fiyat siyasetlerini da gözden geçirmeyi zarurî hale getirdi. Türkiye’de minimum fiyat artışları, her yıl enflasyonun üzerinde bir oranla belirleniyor. Lakin bu yıl global çapta yaşanan enflasyonist baskı, minimum fiyat artışını bu yıl hayli kritik hale getirdi.
Çalışanları en düşük maaşlardan muhafazayı amaçlayan minimum fiyatlarda 2020’den 2021’e kıymetli düzgünleştirme adımlarına gidildi. Her ülke kendi şartlarına göre makul bir yol haritası çizmeye çalıştı. Picodi firmasının yaptığı sıralamaya bakılırsa, 2021 yılında minimum fiyattaki en yüksek artış %27 artış ile Ukrayna’da gözlenirken, 2’inci sırada Türkiye yüzde 21’lik artışla yer aldı. Üçüncü sırada ise yüzde 15’ik yükselişle 215 avroya ulaşan Arnavutluk oldu.
ALMANYA TABAN FİYATI YALNIZCA YÜZDE 1,5 ARTIRDI
Araştırmada yer alan her 3 ülkeden birinde 2021 yılında taban fiyat artışı gözlenmedi. Macaristan, Slovenya, Estonya ve 2009’dan beri minimum fiyatı değişmeyen Amerika Birleşik Devletleri bu ülkeler içinde. Almanya’da minimum fiyat artışı %1,5 olarak gözlenirken Birleşik Krallık’ta bu oran %7,7 ve Çekya’da %11,6 olarak göze çarptı. Kazakistan ise iki yıldır sıralamanın en altında yer aldı. Ülkede, brüt taban fiyat ölçüsü değişmezken sıhhat sigorta hissesi artarak çalışanın eline geçen net fiyatın azalmasına niye olduğu görülüyor.
50 ÜLKEDE MİNİMUM FİYAT SAYILARI
RUSYA’DA 192 VENEZUELA’DA 3 AVRO
50 ülkelik sıralama açısından incelendiğinde ise Türkiye’de yaklaşık 230 avroluk (brüt 3 bin 578 TL, net 2 bin 826 TL) taban fiyatın biroldukca gelişmekte olan ülkeden daha âlâ olduğu görülüyor. Arjantin 276 avro, Azerbaycan 126 avro, Gürcistan 88 avro, Güney Afrika 255 avro, Cezayir 210, Fas’ta 28 avro olarak karşımıza çıkarken, dünyanın farklı bölgelerindeki ülkelerde taban fiyatın global fiyat artışlarına karşın ortalamanın altında. Rusya üzere petrol zengini bir ülkede minimum fiyat 192 avro iken, Mısır’da bu sayı 199 avro ve Venezuela’da derin ekonomik krizin tesiriyle bu sayı 3 avroya kadar düşüyor. Yakın tarihin en ağır ekonomik krizlerinden birini geçiren Venezuela’da aylık taban fiyat yüzde 289 artsa da besin yardımından bir kişi aylık 3 avro gelir elde edebiliyor.
AVRUPA’DA MİNİMUM FİYAT ALARMI
Avrupa Parlamentosu (AP) İstihdam ve Toplumsal İşler Komitesi, Avrupa Birliği ülkelerinde fiyatların pazarlık ile belirlenmesinin yaygınlaştırılmasını talep etti. AB üyesi 27 ülkenin 21’inde minimum fiyat uygulaması bulunuyor. AB içerisinde minimum fiyat en düşük 332 avro ile Bulgaristan’da ve en yüksek 2 bin 202 avro ile Lüksemburg’da uygulanıyor. Taban fiyat uygulanmayan AB üyelerinde fiyatlar toplu iş mukavelesi müzakereleri kararında belirleniyor.
Arşiv
Metropollerde kiralar el yakıyor
İstanbul’daki ortalama kiralar, dünyanın değerli metropollerinin gerisinde seyrediyor. Kent merkezlerindeki 2+1 dairelerin baz alındığı araştırmalarda Berlin’de 1400 avro olan kira ortalaması, Madrid’de 1350, Roma’da 1250, Paris’te ise 2200 avroya kadar çıkıyor.
Son vakit içinderda kira fiyatlarındaki artışlarla öne çıkan İstanbul’daki ortalama kiralar, dünyanın değerli metropollerinin altında seyrediyor. İstanbul nüfus yoğunluğu, turizm potansiyeli ve bina sayısı bakımından biroldukça değerli kentle yarışır durumda bulunmasına karşın, kentteki kiralar emsal yerlerin gerisinde bulunuyor. Kent merkezlerindeki 2+1 dairelerin baz alındığı araştırmalarda Berlin’de 1400 avro olan kira ortalaması Madrid’de 1350, Roma’da 1250 avroya kadar çıkıyor.
KOMŞU ÜLKELERDE BİLE YÜKSEK
Romanya’nın başşehri Bükreş’te 860 avro olan kira, Atina’da 1000, Slovakya Bratislava’da 850, Hırvatistan’ın Zagreb kentinde de 970 avroyu buluyor.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) datalarına göre, AB ülkelerinde Konut Fiyat Endeksi ile ölçülen konut fiyatları 2010’dan 2021’e kadar olan devirde yüzde 30,9 arttı. Artış; Lüksemburg’da yüzde 17, Danimarka’da yüzde 15,3, Çekya’da yüzde 11,9, Hollanda’da yüzde 11,3, Almanya’da yüzde 9,4, Fransa’da yüzde 5,5 ve Belçika’da yüzde 6,7 oldu. Birinci çeyrekteki artış, 2007 ortasından bu yana en yüksek artış olarak kayıtlara geçerken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Almanya, Fransa ve Hollanda’nın, geçen yıl bölgedeki toplam konut fiyatı artışının neredeyse dörtte üçünü oluşturduğunu rapor etti.
DÜNYADAKİ ÖRNEKLERİN HAYLİ GERİSİNDEYİZ
Dünyadan örneklere bakıldığında da İstanbul’un gibisi birfazlaca kentten daha hesaplı bir kiralık konut kesimine sahip olduğu görülüyor. ABD’nin ünlü kenti New York’da 4400 doları bulan kiralar, Pekin’de 1200, Tokyo’da 1900, Seul’de 1440 doları buluyor. Gelişmekte olan ülkelerde birçok vakit sayıların baş başa olduğu söylenebilir. Örneğin, mesken kiralarının Mexico City’de 500, Rio’da 1000, Bakü’de 300, Tiflis’te 291, Kahire’de 317 dolar olduğu görülebilir.
DÜNYA METROPOLLERİNDEnORTALAMA KİRALAR
MEGA KENTTEKİ YOĞUNLUK TESİRLİ
Öte yandan son aylarda fiyatlardaki artışta, salgın daha sonrası birfazlaca kiracının yeni konut gereksiniminin oluşması, evlenen çift sayısındaki yükselişle birlikte kiralık mesken arayışının ağırlaşması değerli etken olarak gösteriliyor. Bunun yanında üniversitelerin açılması, süreksiz mühletle iş için kente gelenler, turistlere kiralanan konutlar, İstanbul’un dünyanın biroldukça metropolünden daha fazla insan hareketliliğine sahip olması da bu artışlarda değerli etken olarak gösteriliyor.
FİYAT ARTIŞINI TETİKLEYEN ÜÇ niye
Pandemide ertelenen düğünler, geçen yıl uzaktan eğitimle üniversite eğitimi alan yüzbinlerce öğrencinin bir daha büyük kentlere gelmesi, yabancının konut alımlarını arttırması üzere üç kıymetli faktörün İstanbul’da kiraların bir anda yükselmesine niye olduğu söz ediliyor. Öte yandan İstanbul’da kira bedellerinin ulaştığı son noktanın bile Avrupa ülkelerinin gerisinde kalması dikkat çekiyor. Mega kentin merkezindeki daire kiralarının ortalaması 3 ila 4 bin lira içinde değişiyor. Şişli, Sarıyer, Üsküdar, Kadıköy ve Beyoğlu’nun belirli merkezlerinde ve son senelerda moda olan rezidans çeşidi yapılardaki yüksek fiyatlar yanında; Avcılar, Ümraniye, Zeytinburnu üzere artık İstanbul için merkez sayılan ilçelerde daha makul kiraların olduğunu da söylemek lazım.