Kovid-19 atardamar tıkanıklığını tetikleyebilir

BenMelek

New member
Ölümcül sonuçları olan Periferik Arter Hastalığı (atardamar tıkanıklığı) için risk kümesindeki şahıslara ikazlarda bulunan Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. İhsan Alur, “Kovid-19, periferik arter hastalarında damar tıkanıklığını tetikleyerek önemli sorunlara yol açabilir. Bu niçinle hastaların kan sulandırıcı ilaçlarını aksatmamaları ve maske, toplumsal ara, hijyen tedbirlerine uyarak takipli oldukları tabip teklifiyle Kovid-19 aşılarını kesinlikle yaptırmaları gerekir” dedi.

Halk içinde pek fazla bilinmeyen Periferik Arter Hastalığı (PAH), hayati risk oluşturması niçiniyle ciddiye alınması gereken bir sıhhat sorunu olarak son periyotta sık görülmeye başladı. İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. İhsan Alur, Periferik Arter hastalığının ilerleyici damar sertleşmesi (kireçlenmesi) niçiniyle bacaklara kan taşıyan atardamarlarda daralma yahut tıkanma ile sonuçlanan, kimi komplikasyonlar ve hatta vefatla sonuçlanan önemli bir damar hastalığı olduğunu söylemiş oldu.

“30 MİLYONDAN FAZLA KİŞİYİ ETKİLEDİ”

İnsan ömründe beklenen hayat müddeti artışıyla alakalı olarak sıklığı giderek artan Periferik Arter hastalığının, günümüzde yaklaşık 30 milyondan fazla insanı etkilediğini kaydeden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. İhsan Alur, Türkiye’de Ege Bölgesi’nde yapılan bir çalışmada genel nüfusta bu hastalığın görülme sıklığının yüzde 19.7 olarak bulunduğunu vurguladı.

“HER 5 ŞAHISTAN 1’İ RİSK ALTINDA”

Günümüzde her 5 yetişkinden birinin hayatı boyunca bu hastalığa yakalanma riski taşıdığına dikkat çeken Op. Dr. İhsan Alur, “65 yaşına kadar risk faktörü olan bireyler, olmayanlara bakılırsa 2.4 kat; 65 yaşından daha sonra ise 4 kattan daha fazla sıklıkta PAH’a yakalanma riskine sahiptirler. Erkeklerde PAH görülme sıklığı yüzde 25.8, bayanlarda ise yüzde 17.2’dir. Yani erkekler bayanlara oranla daha epey risk altındadır” diye konuştu.

Op. Dr. İhsan Alur, ‘Atardamar Hastalığı’ olarak da isimlendirilen Periferik Arter Hastalığındaki risk faktörlerini ise şu biçimde sıraladı:

“Erkek cinsiyet, ileri yaş (özellikle 65 yaş ve üstü), sigara yahut tütün kullanması, hiperlipidemi (kanda yağ düzeyi yüksekliği), hipertansiyon (yüksek tansiyon), şeker hastalığı ve metabolik sendrom PAH için risk faktörleridir.”

“AYAK VE BACAK KAYIPLARI GİDEREK ARTIYOR”

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Metabolik Sendrom Çalışma Grubu’nun yayınladığı kılavuzda metabolik sendromun; insülin direnciyle başlayan göbek etrafı yağlanması, glukoz intoleransı (gizli şeker) yahut şeker, dislipidemi, hipertansiyon ve koroner arter hastalığı (KAH) üzere sistemik bozuklukların birbirine eklendiği ölümcül bir hormon bozukluğu olarak tanımlandığına dikkat çeken Op. Dr. İhsan Alur, şöyleki devam etti:

“Türkiye’de Batı Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında, total kolesterol (kan yağları olan LDL, HDL ve VLDL kıymetlerinin matematiksel toplamıdır) seviyeleri düşük olmakla birlikte, sigara/tütün kullanmasının yaygınlaşması, son senelerda giderek artan çok kilo (obezite) sorunu, şeker hastalığı ve yüksek tansiyon sıklığında artış olması değerli meseleler olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’nin genç nüfusa sahip bulunmasına karşın, üstte bahsetmiş olduğumiz niçinlerden dolayı aterosklerotik damar hastalığının (PAH) yaygınlaşması ve bu hastalığa bağlı istenmeyen komplikasyonlar (yürümekle oluşan yahut istirahat bacak ağrısı, ayaklarda ve bacaklarda güzelleşmeyen yaralar, ayak ya da bacak kaybı, hatta hastanın ömrünü kaybetmesi gibi) giderek artan oranlarda karşımıza çıkmaktadır. Bu niçinle, bu hastalığa karşı uyanık olmamız ve tanıda/tedavide süratli hareket etmemiz epey kıymetlidir. PAH asemptomatik (belirti ve bulgularının olmaması) olabileceği üzere atipik (sıra dışı) belirtilerle de seyredebilir. Bu yüzden bu hastalığın teşhisinde atlama ya da gecikme olabilir.”

“BU BELİRTİLERE DİKKAT”

PAH’ın tipik belirtilerinin yürüme daha sonrası bacaklarda ağrı, ilerleyen periyotta istirahat esnasında hissedilen bacak ağrısı, bacaklarda uyuşukluk, baldır kaslarında güçsüzlük, bacaklarda ve ayaklarda soğukluk, üşüme hissi, ayaklarda renk değişikliği, ayak tırnaklarının kalınlaşması olduğunu vurgulayan Op. Dr. İhsan Alur, “Yürüme daha sonrası bacaklardaki ağrıya ‘Klodikasyo’ denir. Klodikasyo, ekseriyetle idman sırasında kramp formunda oluşan baldır ağrısıdır. Dinlenme ile geçer, muhakkak bir uzaklıkta (Örneğin 500 metre‐100 metre yahut 50 metre gibi) oluşur, hastalığın ilerlemesi ile yürüme uzaklığı gederek azalır. Fakat bacak ağrısı vasküler olmayan niçinlere bağlı da olabilir” sözlerini kullandı.

“İLAÇLAR KÂFİ GELMEZSE ANJİYO GEREKEBİLİR”

Periferik Arter Hastalığının tedavisinde kan sulandırıcı ilaçların kullanılması, şayet ilaçlar kâfi değilse anjiyo tekniğiyle damarların açılması yahut cerrahi operasyonla baypas ameliyatı seçeneklerinin bulunduğunu vurgulayan Op. Dr. İhsan Alur, Covid ile PAH ilgisi hakkında ise şu ayrıntıları paylaştı:

“PAH için tanımlanmış risk faktörleri olan hastaların pandemi sürecinde risk altında olduklarını ve Kovid-19’un bu hastalarda damar tıkanıklığını tetikleyebileceğini ve önemli sorunlara yol açabileceğini belirtmek gerekiyor. PAH hastalarının kan sulandırıcı ilaçlarını aksatmaması ve maske, toplumsal aralık, hijyenle bir arada takipli oldukları hekim teklifiyle Kovid-19 aşısını yaptırmaları gerekiyor.”