Rus Oligarklar Kim ?

Ruzgar

New member
Rus Oligarklar Kimdir?

Rus oligarkları, 1990'lı yıllarda Sovyetler Birliği'nin çöküşü sonrasında Rusya'da ekonomik gücün belirli bir grup işadamının elinde toplanmasıyla ortaya çıkan önemli figürlerdir. Sovyetler Birliği'nin yıkılmasının ardından devletin sahip olduğu büyük endüstriyel varlıklar, privatizasyon süreciyle özel sektöre geçmeye başladı. Bu dönemde, hükümetin zayıflaması ve ekonomik belirsizlik, hızlı şekilde zenginleşen bir grup işadamı ve girişimciyi ortaya çıkardı. Oligarklar, sadece büyük iş imparatorlukları kurmakla kalmamış, aynı zamanda Rusya'nın politik yaşamında da etkili olmuşlardır.

Oligark Ne Demek?

Oligark, bir ülkenin yönetiminde az sayıda insanın söz sahibi olduğu bir yönetim biçimi anlamına gelir. Rusya'daki oligarklar, devletin ekonomisinin büyük bölümlerini ellerinde bulunduran, genellikle eski Sovyet yöneticileri, girişimciler ve işadamlarından oluşan bir gruptur. Bu kişiler, yüksek düzeydeki ekonomik ve siyasi bağlantıları sayesinde büyük servetler edinmişlerdir. Oligarkların gücü, sadece zenginlikleriyle değil, aynı zamanda politikaya olan etkileriyle de şekillenir.

Rus Oligarklarının Tarihçesi ve Yükselişi

Sovyetler Birliği'nin 1991'deki çöküşü, Rusya'da büyük bir ekonomik dönüşüme yol açtı. Sovyet ekonomisi, devletin denetiminde olan büyük sanayi ve doğal kaynakları içeriyordu. 1990'ların başlarında, Rusya hükümeti bu kaynakları özelleştirerek özel sektöre devretmeye başladı. Bu dönemde, Rusya'nın siyasi gücü ve ekonomisi hızlı bir şekilde düzensizleşti ve birçok işadamı, özelleştirilen şirketleri devralarak büyük servetler kazandı. Bu kişiler, genellikle "oligark" olarak adlandırılmaya başlandı. En bilinen oligarklar, petrol, gaz, maden, inşaat ve finans sektörlerinde büyük yatırımlar yapmışlardır.

Boris Berezovsky, Roman Abramovich, Mikhail Khodorkovsky ve Vladimir Potanin gibi isimler, bu dönemin önde gelen oligarklarındandır. Berezovsky, özellikle medya ve otomotiv sektöründe etkinlik gösterirken, Abramovich ise petrol ve doğal gaz sektöründe büyük yatırımlar yapmıştır. Khodorkovsky, Yukos petrol şirketinin sahibi olarak dikkat çekmiş, Potanin ise Norilsk Nickel gibi dev bir madencilik şirketinin başında bulunmuştur.

Rus Oligarklar Hangi Sektörlerde Etkin?

Rus oligarkları, çeşitli sektörlerde önemli yatırımlar yapmışlardır. En çok dikkat çeken sektörler arasında enerji, finans, medya, inşaat ve doğal kaynaklar yer almaktadır. Bu sektördeki büyük oyuncular, sadece Rusya'da değil, uluslararası arenada da etkili olmuştur. İşte en belirgin sektörler:

1. **Enerji ve Doğal Kaynaklar:** Rusya'nın zengin yer altı kaynakları, oligarkların en çok yatırım yaptığı alanlardan biridir. Petrol, doğalgaz ve maden çıkarımı gibi sektörlerde büyük yatırımlar yapan oligarklar, dünya çapında enerji piyasasında güçlü bir etki yaratmışlardır.

2. **Finans ve Bankacılık:** Rus oligarklar, bankacılık ve finans sektöründe de büyük etki kurmuşlardır. Özel bankalar kurarak, kredi ve finansman alanlarında Rus ekonomisinin büyük bir kısmını kontrol altına almışlardır.

3. **Medya:** Oligarkların etkisi sadece ekonomiyle sınırlı kalmamış, medya sektöründe de kendini göstermiştir. Birçok oligark, medya kuruluşlarını satın alarak kamuoyunu etkileme gücüne sahip olmuştur.

4. **İnşaat ve Altyapı:** Rusya'nın büyük inşaat projeleri ve altyapı yatırımları da oligarkların kontrolündedir. Bu projeler, genellikle devletle yakın işbirliği içinde yürütülür.

Oligarkların Politik Gücü

Rus oligarkları, büyük servetleriyle sadece ekonomik alanda değil, aynı zamanda politikada da büyük bir güce sahip olmuşlardır. Yüksek düzeydeki siyasi bağlantılar, onların işlerini daha da büyütmelerine olanak tanımıştır. 1990’ların sonlarında ve 2000’lerin başlarında, oligarklar Rusya’nın politik yapısında önemli rol oynamışlardır.

Ancak Vladimir Putin’in 2000 yılında başkanlık görevine başlamasıyla birlikte, oligarkların politik güçleri daha sıkı bir denetim altına alınmıştır. Putin, oligarkları daha fazla kontrol etmek ve hükümetin çıkarlarını korumak amacıyla, bazı oligarkları hapse atmış, bazılarını ise yurt dışına sürgün etmiştir. Bu süreç, Rusya’da “oligarkların devrimi” olarak adlandırılmıştır. Oligarklar, artık yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda devletin de izlediği politikalarla uyumlu bir şekilde faaliyet göstermek zorunda kalmışlardır.

Rus Oligarklarının Günümüzdeki Durumu

Bugün, Rus oligarkları hâlâ önemli bir ekonomik güç oluşturmaktadırlar. Ancak, son yıllarda dünya çapında uygulanan yaptırımlar, bu kişilerin servetlerine büyük darbe vurmuştur. 2022’deki Ukrayna savaşının ardından Batı ülkeleri, Rus oligarklarına yönelik geniş çaplı yaptırımlar uygulamış, pek çok oligarkın mal varlıklarına el konulmuş ve yurt dışındaki hesapları dondurulmuştur. Bu, bazı oligarkların Batı ile olan bağlarını koparmalarına yol açarken, diğerleri ise Rusya’daki güçlerini artırarak hükümetle olan ilişkilerini pekiştirmiştir.

Rus Oligarkları Hangi Ülkelere Yerleşiyor?

Oligarkların büyük bir kısmı, politik ve ekonomik baskılardan kaçmak için yurt dışında yaşamayı tercih etmiştir. Londra, New York, Cenevre gibi şehirler, Rus oligarkları için önemli yerleşim bölgeleri olmuştur. Ancak, 2022 yılında Ukrayna'ya müdahale sonrası Rusya'nın büyük bir kısmı yurt dışında sahip oldukları mal varlıklarına el konulmasıyla karşı karşıya kalmış, birçok oligark yurt dışındaki yatırımlarını geriye çekmek zorunda kalmıştır.

Sonuç

Rus oligarklar, Sovyetler Birliği’nin çöküşü sonrası Rusya’daki ekonomik sistemin yeniden şekillenmesinde önemli bir rol oynamış, büyük servetler edinerek, hem ekonomik hem de politik alanda büyük etki yaratmışlardır. Ancak, son yıllarda bu kişilerin gücü, yaptırımlar ve devletle yapılan sıkı işbirlikleri sayesinde daralmış, oligarklar daha dikkatli bir şekilde faaliyet göstermek zorunda kalmışlardır. Oligarkların, gelecekte nasıl bir yol izleyeceği, Rusya’nın iç ve dış politikasına bağlı olarak şekillenecektir.