Ukrayna-Rusya krizinde son durum: Kritik gün yarın

KripTon

Member
ABD Lideri Joe Biden; “Putin tahminimce Ukrayna’ya girecek. Zira bir şeyler yapması gerekiyor. Bu durumda Ruslar sorumlu tutulacaktır” sözünü kullanıyor.

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, “Rusya’nın her an Ukrayna’ya saldırabileceği bir aşamadayız” diyor.

Yani Amerikan idaresine göre, Ukrayna’da “en azından bir hudut ihlali ve çatışmasının” artık eli kulağında.

Psaki’nin açıklaması Rusya’ya “sakın bir kusur yapma, karşılığını veririz”, formunda bir ikaz nahiyetindeydi.

Dün Biden bu mevzuya şu biçimde açıklama getirdi; “ Ukrayna’da çatışma başlarsa Putin uygulanacak yaptırımları daha görmedi. Ukrayna’nın işgali durumunda Rus bankaları dolarla süreç yapamayacak.”

ABD İdaresi Rusya’yı ekonomik yaptırımlarla boğacak, dünyanın hiç bir ülkesiyle ticari bağlantı kuramayacak biçimde izole edeceğini açıklıyor, fakat “NATO’nun Rusya’ya müdahalesine yönelik”, bir tehdit yok! bir daha Joe Biden’ın kelamlarını alıntılayalım; “Eğer Rusya Belarus’a nükleer silahlar konuşlandırırsa biz de Polonya’da bunu yaparız. Romanya’yı güçlendiririz”diyor.

Silahlı teşebbüse silahla mukabele olmayacak, üzere görünüyor. Lakin NATO’nun ileri karakollarında güvenlik tedbirleri, askeri kapasite en üst düzeye tırmanacak.

Bu tip açıklamalar aslında son bir aydır daha sık ve daha keskin bir üslupla lisana getiriliyor. Lakin, ABD’nin Rusya’nın bu biçimde bir teşebbüsü karşılığında vereceği karşılığın “Rusya’ya yönelik sert ekonomik-ticari yaptırımlar” olacağı konusunda uzmanlar görüşbirliği içerisinde. Yani ABD ve öncülük ettiği NATO Rusya ile “sıcak çatışma” riskini göze almıyor.

Lakin olabildiğince sert bir ton, üslup kullanarak Putin’e “sakın yanlış yapma, ekonomik yaptırımlarla seni boğarız” diyor.

Bu noktada, Ukrayna’nın durumu sahiden güç, görünüyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski halka seslendi, söylemiş olduği şey açıktı; “Direneceğiz!”

Yani bu kez Kırım üzere sus pus oturmayacağız. ”Ukrayna asla teslim olmayacak, yalnız kalsak bile onurumuz ve onurumuz için kendimizi savunacağız”, diyor Zelenski.

bu biçimde şu öngörüde bulunabiliriz; mümkün savaşın şiddeti, yayılma gücü ve yıkıcı potansiyelini Ukrayna’nın vereceği yanıt belirleyecek!

Birden fazla uzman, sonların üzerinde yaşanacak dar kapsamlı bir “çatışmanın” Ukrayna’da muhakkak bir zaiyata yol açmasıyla sonuçlanacağını kestirim ediyor. Yani, ülkenin topyekün işgali değil, mümkün olduğunca Kiev’i sindirmek, asi idareye bir ders vermek. Bu gözdağının şüphesiz Rusya için büyük bir bedele mal olacağı düşünülebilir.

The New York Times’da Thompson Friedman yazdı; “Bu tehlikeli restleşme çatışmaya dönerse acı neticelerindan en çok etkilenecek olan bir daha Rusya’nın kendisidir”, diye. Ancak o da “ekonomik yaptırımları” işaret ediyor bir daha.



Bu tip açıklamalar aslında son bir aydır daha sık ve daha keskin bir üslupla lisana getiriliyor. Ama, ABD’nin Rusya’nın bu biçimde bir teşebbüsü karşılığında vereceği karşılığın “Rusya’ya yönelik sert ekonomik-ticari yaptırımlar” olacağı konusunda uzmanlar görüşbirliği içerisinde. Yani ABD ve öncülük ettiği NATO Rusya ile “sıcak çatışma” riskini göze almıyor.

Lakin olabildiğince sert bir ton, üslup kullanarak Putin’e “sakın yanlış yapma, ekonomik yaptırımlarla seni boğarız” diyor.

Bu noktada, Ukrayna’nın durumu nitekim güç, görünüyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski halka seslendi, söylemiş olduği şey açıktı; “Direneceğiz!”

Yani bu kere Kırım üzere sus pus oturmayacağız. ”Ukrayna asla teslim olmayacak, yalnız kalsak bile onurumuz ve gururumuz için kendimizi savunacağız”, diyor Zelenski.

bu biçimde şu öngörüde bulunabiliriz; beklenen savaşın şiddeti, yayılma gücü ve yıkıcı potansiyelini Ukrayna’nın vereceği karşılık belirleyecek!

Birden fazla uzman, sonların üzerinde yaşanacak dar kapsamlı bir “çatışmanın” Ukrayna’da belli bir zaiyata yol açmasıyla sonuçlanacağını iddia ediyor. Yani, ülkenin topyekün işgali değil, mümkün olduğunca Kiev’i sindirmek, asi idareye bir ders vermek. Bu gözdağının şüphesiz Rusya için büyük bir bedele mal olacağı düşünülebilir.

The New York Times’da Thompson Friedman yazdı; “Bu tehlikeli restleşme çatışmaya dönerse acı neticelerindan en çok etkilenecek olan bir daha Rusya’nın kendisidir”, diye. Fakat o da “ekonomik yaptırımları” işaret ediyor bir daha.


RUSYA NE PLANLIYOR?

Putin bu ihtarları ciddiye alıyordur kesinlikle, lakin Ukrayna ile kendi etrafındaki ülkelerde (Romanya, Polonya, Baltık ülkeleri vb..) NATO’nun imkan ve yeteneklerinin kesinlikle geri çekilmesini istiyor. Bunlar Rusya’nın kırmızı çizgileri.

ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Weny Sherman, Moskova’nın telaşlarını gidermek hedefiyle savunma, güvenlik ve orta menzilli füzeler üzere konularda işbirliğinde bulunabileceklerini lisana getirmişti. Lakin Ukrayna’nın işgali herşeyi mahvedebilir.

Rusya aşikâr ki NATO’dan alabileceği ne taviz var ise almaya çalışıyor ve daima el yükseltiyor. Bu bakımdan birden fazla uzmana bakılırsa Putin son dakikaya kadar Ukrayna konusunda “geri adım atmadan” ataklarına devam edecek, “önce kim göz kırpacak” oyununu son ana kadar sürdürecek.

Lakin bölge bu cins blöf stratejileri için fazla tehlikeli, tam manasıyla bir barut fıçısı ve her an patlamaya hazır.

Artık Rusya ile Belarus Ukrayna hududunda tatbikat yapıyor. Belarus hududundan Kiev yalnızca 100 km aralıkta. Ve görünen o ki, üç taraftan kuşatılmış Ukrayna ile Batı’dan ne alabilirse almaya çalışıyor Putin!

TÜRKİYE NE YAPABİLİR?

Türkiye bu cins krizler esnasında Rusya ile karşı karşıya gelmekten imtina ediyor. niçinler aşikar; Suriye, Libya ve Güney Kafkasya dahil, uzun bir listeden oluşan karşılıklı çıkar istikrarını gözeten bir strateji takip ediyor Ankara. Başlangıçta bu hassas istikrarları bozmadan yürümek için Ankara Rusya’yı direkt dengeleyen aktör pozisyonuna girmek yerine, kendi kırmızı çizgilerini belirli eden, müzakereye açık ve Rusya ile müsabaka bakılırsavini Batılı aktörlerin sırtına yükleyen bir eğilimi benimseniş görünüyordü. Lakin son iki gündür bir daha “arabulucu” imajı veriyor.

Ankara, Putin ile görüşmenin ne çetin iş olduğunu uygun biliyor. Suriye meselai hatırlatmak lazım; Rusya ile hem gayret birebir vakitte müzakere ediyor.

Bu noktada “düşman kardeşlerin ortasına girmek” ne derece hakikat, tartışmalı.

Ankara’dan gelen son haberler (İbrahim Kalın’ın Circle Foundation’da yaptığı konuşma başta olmak üzere) Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın krizin tansiyonunu düşürmek için Ukrayna’ya, Kiev’e gidebileceği (3 Şubat olarak planlanıyor. Bu tarih; Türkiye-Ukrayna münasebetlerinin başlamasının 30.yıldönümü), tarafında. Erdoğan daha evvel de her iki taraf içinde “arabulucu” olabilceği tarafında açıklamalarda bulunmuştu.

Erdoğan’ın temasları konusunda Ankara’daki dış siyaset üreticileri içinde görüş ayrılığı olduğu istikametinde kulis ayrıntıları var. NATO müttefiki olarak bir kenarda bekleyip, “muhtemel bir gelişmede” sorumluluklarını yerine getirmek üzere hazırlanmak zorunda olduğunu belirten bir kesim var. Başka kesim ise, proaktif “arabulucu” rolünün, Türkiye-Rusya bağlantılarında Ankara’ya çıkar sağlayabileceği görüşünde.

Her halükarda, Rusya’ya yönelik topyekün ekonomik yaptırımlardan en çok zahmet çekecek ülkeler içinde Türkiye’nin de olduğunu belirtmeliyiz.

Güçten inşaata, finanstan madenciliğe, imalat sanayinden turizme o denli geniş ölçekli bir münasebet ağımız var ki, etkilenmemesi mümkün değil. Firmalarımızın direkt Rusya’ya yönelik yatırımları 890 milyon dolar olmakla bir arada, üçüncü ülkeler üzerinden Rusya’ya gerçekleştirilen yatırımlar da dikkate alındığında bu sayı yaklaşık 10 milyar dolara ulaşıyor.

Bugüne kadar Rusya’ya yönelik müteahhitlerimizin gerçekleştirdiği toplam proje sayısı 1972 adet, kümülatif toplam proje bedeli ise 75,7 milyar dolar.

Rusya’nın ülkemizdeki yatırımlarının bedeli Akkuyu projesi hariç, 10 milyar dolar seviyesinde.

Özetle Rusya’ya uygulanacak ekonomik yaptırımlar bizim üzere partnerleri de olumsuz etkileyecek.


B

NE OLABİLİR?

Rusya Ukraya’daki devlet liderini ve bürokrasiyi “tanımıyor”, irtibat kanallarını açmıyor, konuşmuyor.

Rusya (Putin) mevcut hudut savaşı niçiniyle Ukrayna’daki sorunu tek bir muhatap ile, yani NATO ile konuşmak, çözmek istiyor.

Aslında Ukrayna üzerinden daha geniş bir kazanım alanı elde etmeyi planlıyor.

Çabucak belirtelim, “askeri nitelikli problemlerin çözümü” için NATO ile Rusya AGİT’e gidebilir, zira burası tahlil konusunda en gerçek platform.

Lakin bunun için iki tarafın da “kırmızı çizgilerini” yumuşatması ve inisiyatif alması gerekiyor.

İşe bu yüzden, artık gelinen basamakta, Cuma (21 Ocak) günü Cenevre’de yapılacak Blinken-Lavrov görüşmesi (ABD-Rus Dışişleri Bakanları) epeyce lakin hayli büyük değer taşıyor.

Bu toplantıdan sonuç çıkmazsa, Rusya istediğini alamazsa, Ukrayna hududunda hafta sonu “provakatif” hücumlar, “false flag” olarak tanımlanan Rusya’ya yönelik Ukrayna cephesinden “sahte saldırılar”, ve bunun karşılığında Rus tanklarının ilerlemeye başladığı “fazlaca dertli bir manzara”, bölgede kaotik bir ortam bakılırsabiliriz.

Umarız bu biçimde olmaz, meselelerin tahlili konusunda yarın Cenevre’de adım atılır!